Trái phiếu là gì, có mấy loại? 8 cách đầu tư không bị lừa

Đầu tư trái phiếu khi chưa thực sự hiểu bản chất sẽ khiến người đầu tư gặp nhiều rủi ro, bất lợi. Hãy cùng Hải Triều tìm hiểu về trái phiếu, thị trường trái phiếu là gì và 8 bí quyết đầu tư một cách an toàn nhất. 

 

MỤC LỤC › Đầu tư trái phiếu là gì? 1. Trái phiếu là gì? 2. Đặc điểm 3. Điều kiện phát hành trái phiếu là gì? 4. Thị trường trái phiếu là gì? 5. Có nên đầu tư vào quỹ mở trái phiếu › Các loại trái phiếu phổ biến 1. Trái phiếu chính phủ 2. Trái phiếu chuyển đổi 3. Trái phiếu doanh nghiệp › Phân biệt cổ phiếu và trái phiếu 1. Điểm giống nhau 2. Điểm khác nhau › 8 cách đầu tư trái phiếu bài bản, chuyên nghiệp sinh lời › Kết lại

 

Đầu tư trái phiếu là gì?

Ở thời buổi hiện nay, tỉ lệ người gửi tiền vào ngân hàng tiết kiệm có xu hướng giảm. Thay vào đó, họ học cách đầu tư tài chính, đầu tư chứng khoán, mua trái phiếu, cổ phiếu để sinh lời nhiều hơn.

 

Tin tức liên quan:

▸ Đầu tư cổ phiếu là gì, bắt đầu từ đâu? hướng dẫn đầu tư a-z

▸ 10 cách học đầu tư chứng khoán cơ bản cho người mới bắt đầu

▸ Đầu tư crypto là gì? đầu tư bao nhiêu, bắt đầu từ đâu?

 

1. Trái phiếu là gì?

Trái phiếu là loại chứng khoán nợ mà người vay tiền phải có nghĩa vụ thanh toán đầy đủ cho bên cho vay, bất kể là bên vay có bị phá sản hay giải thể công ty hay không. 

Những ai được phép phát hành trái phiếu? 

• Người phát hành: là người đi vay – hay nói cách khác đó là người đi kêu gọi vốn đầu tư. Đó có thể là Chính phủ hoặc một Doanh nghiệp.
• Chính phủ vay tiền: để thực hiện các dự án, công trình cho đất nước, xã hội như: xây dựng được xá, cầu cống, xây bệnh viện, mở trường học…
• Doanh nghiệp vay tiền: để mở rộng quy mô công ty, phát triển sản phẩm.

Những ai được mua trái phiếu? Nhà đầu tư là gì?

• Nhà đầu tư: là người đi cho vay tiền
• Trái chủ: nhà đầu tư sẽ mua trái phiếu từ nhà phát hành và được gọi là trái chủ. Họ có nhiều tiền, thay vì gửi tiết kiệm thì họ sẽ mang đi đầu tư (tức là cho Chính phủ hoặc Doanh nghiệp vay tiền). Sau đó thu về cả tiền gốc lẫn tiền lãi. 

Trái phiếu ở Việt Nam

 

2. Đặc điểm 

Nhiều người vẫn còn thắc mắc rằng: lãi trái phiếu khác gì lãi ngân hàng? So sánh trái phiếu và gửi tiết kiệm? Người đầu tư nên mua trái phiếu hay gửi tiết kiệm? Lãi trái phiếu sẽ cao hơn lãi gửi tiết kiệm ngân hàng

Nhà phát hành (người vay) cần đưa ra lãi suất cao để thu hút nhà đầu tư (người cho vay). Đảm bảo quyền lợi rằng khi nhà đầu tư cho vay (mua trái phiếu) thì họ sẽ nhận được khoản tiền lời cao hơn so với việc đem gửi tiết kiệm ngân hàng. 

Người đầu tư nên mua trái phiếu hay gửi tiết kiệm? Cái nào lợi hơn?

 

Trái phiếu có thời hạn hay không?

Dù là bất kỳ hình thức cho vay nào thì cũng đều có thời hạn. Người phát hành bắt buộc phải trả đúng hạn, đúng lãi suất như đã cam kết ngay từ ban đầu. Nếu muốn xin gia hạn hoặc thay đổi thời gian đáo hạn thì phải được sự đồng ý của nhà đầu tư (trái chủ). 

Một số thuật ngữ:

• Kỳ hạn: là thời điểm đáo hạn – lúc đó nhà đầu tư sẽ được trả lại toàn bộ số tiền cho vay, bao gồm cả lãi. 
• Mệnh giá: là giá trị mà bên phát hành phải hoàn trả cho nhà đầu tư vào đúng thời điểm đáo hạn 
• Thị giá: giá trị thị trường khi đầu tư mua bán lại trái phiếu
• Khác với tiết kiệm, lãi trái phiếu được tính tới ngày bán trước hạn.
• Trái phiếu có thể được mua đi bán lại trước thời điểm đáo hạn. Khi bán thì giá phát hành có thể cao hơn, thấp hơn hoặc bằng mệnh giá.
• Trái tức: là phần lợi nhuận sinh ra khi đầu tư

Thông thường, kỳ hạn và lãi suất trái phiếu Chính phủ là từ 5-30 năm và lãi suất là 4-5%. Đối với trái phiếu Doanh nghiệp là khoảng 10% – trả định kỳ 6 tháng – 1 năm/1 lần.

Trái phiếu là gì? Một số thuật ngữ mà nhà đầu tư cần biết

 

3. Điều kiện phát hành trái phiếu là gì?

Các loại hình doanh nghiệp có quyền huy động vốn bằng cách phát hành trái phiếu:

• Cty cổ phần
• Cty TNHH có 2 thành viên trở lên

Điều kiện để DN được phát hành:

• Công ty cổ phần hoặc công ty TNHH hoặc doanh nghiệp có vốn nhà nước. Tại thời điểm phát hành, phải có vốn điều lệ đã góp đầy đủ 30 tỷ đồng trở lên.
• Năm liền trước năm phát hành, doanh nghiệp phải kinh doanh có lãi; không có khoản nợ nào phải trả quá hạn hơn 1 năm.
• Doanh nghiệp phải có kế hoạch sản xuất kinh doanh, kế hoạch trả nợ khi phát hành.
• Có phương án phát hành, sử dụng, trả nợ vốn được Đại hội đồng cổ đông hoặc chủ sở hữu công ty thông qua.
• Doanh nghiệp phát hành phải có tổ chức bảo lãnh phát hành.
• Doanh nghiệp phát hành phải xác định rõ tên chủ sở hữu trái phiếu này.
• Doanh nghiệp phát hành không thuộc trường hợp đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc bị kết án về những tội liên quan đến xâm phạm trật tự quản lý kinh tế mà vẫn còn chưa được xóa án tích.

Điều kiện phát hành trái phiếu là gì?

 

4. Thị trường trái phiếu là gì? 

Trái phiếu Việt Nam được ra đời từ khoảng 1990 và bắt đầu phát triển vào 2000. Từ 2011 đến nay, thị trường này phát triển mạnh để có thể đáp ứng yêu cầu huy động vốn của Chính Phủ, chính quyền địa phương, những ngân hàng chính sách và doanh nghiệp.

 

4.1. Thị trường trái phiếu chính phủ là gì?

• Là thị trường đóng vai trò chủ đạo trong cả toàn lĩnh vực trái phiếu. Đây là nơi huy động nguồn vốn để có thể bù đắp lại những hao hụt trong ngân sách nhà nước.
• Các trái phiếu chính phủ được phát hành nhằm mục đích huy động vốn cho ngân sách quốc gia, ngoài ra đây còn là nơi quản lý lưu lượng tiền, chống lại nguy cơ lạm phát.
• Chúng sẽ được phát hành bởi bộ tài chính theo phương thức đấu thầu, bảo lãnh, bán lẻ.
• Những người mua trái phiếu chính phủ sẽ được được Bộ tài chính kiểm tra hằng năm về tình hình tài chính.

Thị trường trái phiếu chính phủ đóng vai trò chủ đạo

 

4.2. Thị trường trái phiếu chính phủ bảo lãnh

Thị trường này dành riêng cho các đối tượng được bảo lãnh theo quy định của chính phủ. Đó có thể là ngân hàng chính sách, tổ chức tài chính, tín dụng hoặc doanh nghiệp,… Và những trái phiếu này sẽ được phát hành để huy động vốn thực hiện các mục tiêu của nhà nước.

 

4.3. Thị trường trái phiếu chính quyền địa phương là gì?

• Là thị trường phát hành trái phiếu. Với mục đích kêu gọi vốn đầu tư ở địa phương. Sử dụng ngân vốn đó để đầu tư cho các dự án, công trình… tại địa phương.
• Những trái phiếu trước khi phát hành sẽ được đăng ký cũng như là niêm yết tại sở giao dịch. Rồi mới công bố ra thị trường theo hình thức đấu thầu, đại lý phát hành, bảo lãnh.

Trái phiếu chính quyền địa phương được phát hành nhằm kêu gọi vốn đầu tư, xây dựng các công trình cầu đường, thủy lợi, bệnh xá…

 

4.4. Thị trường trái phiếu doanh nghiệp là gì? Định nghĩa thị trường sơ cấp, thứ cấp

• Là nơi huy động vốn dành cho các doanh nghiệp dùng cho mục đích kinh doanh, phát triển, mở rộng quy mô. Thị trường này sẽ được chia thành 2 loại: thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp.
• Thị trường sơ cấp: giao dịch với các chứng mới được phát hành, tạo nguồn vốn quan trọng cho tổ chức phát hành. Nơi đây sẽ tập hợp các nguồn vốn của thị trường và sẽ nâng cao hiệu quả của nền kinh tế.
• Thị trường thứ cấp: Là nơi có các hoạt động trao đổi, mua bán những chứng khoán được phát hành trên thị trường sơ cấp. Không tạo vốn cho tổ chức phát hành. Ở đây bạn có thể chuyển nhượng quyền sở hữu trái phiếu cho một người khác.

Thị trường phát hành trái phiếu doanh nghiệp 

 

4.5. Thị trường trái phiếu quốc tế là gì?

• Thị trường trái phiếu quốc tế là nơi diễn ra các hoạt động mua bán, trao đổi các loại chứng khoán với các nước khác trên thế giới. Người phát hành và mua bán trái phiếu sẽ là các công ty hoặc Chính phủ của quốc gia.
• Có mục đích là bổ sung nguồn lực tài chính trung và dài hạn cho doanh nghiệp. Thêm vào đó còn giúp hình thành và phát triển hệ thống thị trường tài chính quốc tế. 

Trái phiếu nước ngoài là gì?

 

TOP đồng hồ Orient bán chạy

 

5. Có nên đầu tư vào quỹ mở trái phiếu

Lĩnh vực trái phiếu hiện nay rất rộng lớn và vô cùng đa dạng. Đây là nơi tiềm năng để bạn có thể đầu tư và sinh lời. Tuy nhiên bạn nên lưu ý những ưu điểm, nhược điểm của thị trường này để biết cách đầu tư đúng đắn.

 

5.1. Ưu điểm

• Trái phiếu có thể mua đi bán lại trước thời điểm đáo hạn
• Lãi được tính tới ngày bán trước hạn và có thể bán bất cứ lúc nào.
• Lợi tức thu nhập từ trái phiếu được miễn thuế thu nhập cá nhân
• Đem lại cơ hội kiếm lời khi thị trường suy thoái
• Rủi ro thấp hơn so với cổ phiếu. Nếu như một doanh nghiệp phá sản thì nợ trái phiếu sẽ được ưu tiên trả trước
• Một số loại có thể chuyển đổi thành cổ phiếu, đem đến quyền lợi cho chủ sở hữu

Lợi tức trái phiếu hấp dẫn, miễn thuế thu nhập cá nhân, có thể ít gặp rủi ro hơn so với cổ phiếu

 

5.2. Nhược điểm

• Trái chủ không thể quyết định những hoạt động của tổ chức phát hành, cũng như không thể điều hành tổ chức.
• Không thể tái đầu tư tiền lãi
• Trái phiếu không được bảo đảm tài sản từ tổ chức phát hành. Nếu vỡ nợ, phá sản, trái chủ vẫn sẽ được thanh toán tài sản thanh lý nhưng sẽ không cao bằng vốn bỏ ra ban đầu.

 

5.3. Lời khuyên

Để có thể đầu tư một cách hợp lý, ít gặp rủi ro, các bạn nên:

• Tìm hiểu rõ về tổ chức phát hành: tình hình, quy mô kinh doanh của họ.
• Tìm hiểu xem doanh nghiệp phát hành có tổ chức tín dụng bảo hộ hay không.
• Nếu như đầu tư đúng cách thì trái phiếu có thể đem đến một khoảng tiền tương đối lớn hơn so với gửi tiết kiệm, nhưng mức độ rủi ro lại không quá cao
• Nếu như bạn là một người mới bước chân vào thị trường chứng khoán. Thì đây là một sự lựa chọn an toàn cho bạn hơn cổ phiếu. Ngoài ra, việc bạn tập làm quen với trái phiếu vì chúng cũng sẽ giúp ích cho bạn nếu như muốn theo đuổi cổ phiếu trong tương lai.

Cân nhắc thật kỹ để kỹ để hạn chế những rủi ro khi đầu tư

 

Tư duy phản biện là gì? Lợi ích, 10 phương pháp rèn luyện

★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★

 

Các loại trái phiếu phổ biến

Hiện nay trên thị trường có 3 loại phổ biến nhất: trái phiếu chính phủ, trái phiếu chuyển đổi và trái phiếu doanh nghiệp. 

 

1. Trái phiếu chính phủ

• Loại này được chính phủ phát hành, có thời hạn, lãi suất, mệnh giá
• Mục đích: dùng để huy động vốn cho ngân sách nhà nước để thực hiện những dự án nhà nước.
• Lãi suất cao và có mức độ rủi ro thấp so với các loại khác

Đặc điểm của phát hành trái phiếu chính phủ

 

TOP đồng hồ Citizen bán chạy

2. Trái phiếu chuyển đổi

• Được sử dụng để chuyển thành cổ phiếu trong một thời điểm xác định ở tương lai
• Nổi trội hơn hẳn các loại khác bởi tính ổn định, tuy nhiên lãi suất tương đối thấp. Là một sự lựa chọn khôn ngoan cho những ai muốn đầu tư lâu dài.
• Khi chuyển đổi sang cổ phiếu thì trái phiếu chuyển đổi sẽ đem đến nhiều lợi nhuận có lợi cho người sở hữu nó.

 

3. Trái phiếu doanh nghiệp

• Được phát hành bởi công ty cổ phần, công ty TNHH. Nhằm mục đích tăng vốn hoạt động.
• Bao gồm có 2 loại: Trái phiếu doanh nghiệp niêm yết và trái phiếu doanh nghiệp OTC.
• Loại này ít rủi ro hơn so với cổ phiếu và cũng có một mức lãi suất cao
• Có kỳ hạn từ 1 năm trở lên

Trái phiếu doanh nghiệp ra đời nhằm mục đích huy động vốn hoạt động

 

Phân biệt cổ phiếu và trái phiếu

Trái phiếu là chứng nhận nghĩa vụ nợ của cơ quan phát hành (doanh nghiệp, chính phủ) với người sở hữu. Có thể hiểu người sở hữu trái phiếu được xem là “chủ nợ”.

Cổ phiếu là giấy chứng nhận việc nhà đầu tư có đóng góp vào công ty phát hành ra cổ phiếu đó. Hiểu nôm na là khi bạn mua cổ phiếu thì bạn sẽ trở thành cổ đông và sở hữu một phần tài sản công ty. Cổ phiếu có thể được thành nhiều loại khác nhau.

So sánh cổ phiếu và trái phiếu

 

1. Điểm giống nhau

• Đều là đầu tư chứng khoán, đem lại lợi nhuận và rủi ro cho bạn 
• Những phiếu này có thể bán để thu hồi vốn hoặc thay đổi hình thức đầu tư bất cứ khi nào
• Nhà đầu tư phải đối mặt với các rủi ro nếu các doanh nghiệp hoặc tổ chức gặp khủng hoảng tài chính hoặc phá sản.
• Các nhà đầu tư không thể bán trái phiếu và cổ phiếu ngay tức thì hoặc không bán được với mức giá mong muốn. 

Mua trái phiếu có an toàn không luôn là câu hỏi khiến nhà đầu tư phải băn khoăn

 

2. Điểm khác nhau

• Lãi suất: trái phiếu sẽ có 2 loại lãi suất là trả lại định kỳ và trả lại không định kỳ, trong khi cổ phiếu thì không có lãi suất
• Thời gian đáo hạn: có thời hạn xác định được quy định bởi doanh nghiệp/chính phủ. Còn cổ phiếu thì không có gian xác định. 
• Lợi nhuận: Trái phiếu chỉ có mức giá cố định với lãi suất đã quy định ban đầu. Còn cổ phiếu có thể sinh lời phụ thuộc vào lợi nhuận doanh nghiệp. Doanh nghiệp làm ăn càng tốt, cổ đông được trả càng nhiều lợi tức, cổ phiếu càng đáng giá và ngược lại.
• Quyền lợi kèm theo: Người nắm cổ phiếu là nắm trong tay một phần quyền sở hữu doanh nghiệp. Thế nên các cổ đông sẽ có một số quyền điều hành đối với doanh nghiệp. Ngược lại, đối với người mua trái phiếu, vì họ chỉ là người cho vay nên sẽ không có quyền hành như người mua cổ phiếu.
• Khả năng phát hành: Các công ty cổ phần sẽ được phát hành cổ phiếu, còn các công ty cổ phần nhà nước, TNHH được quyền phát hành.

Các rủi ro khi mua trái phiếu, cổ phiếu

 

8 cách đầu tư trái phiếu bài bản, chuyên nghiệp sinh lời

1. Xem xét tình hình kinh doanh của doanh nghiệp, lợi tức trái chủ sẽ nhận được và lưu ý thời gian đáo hạn.
2. Loại trái phiếu chính phủ ít rủi ro nhất so với các thị trường khác, an toàn và vô cùng uy tín.
3. Loại trái phiếu doanh nghiệp đem đến mức sinh lời cao, tuy nhiên mức độ rủi ro của nó cũng khá lớn.
4. Nghiên cứu thị trường, tìm hiểu loại nào đang lên và sẽ đem lại lợi ích cho bạn.
5. Lựa chọn thời điểm phù hợp để mua dựa theo chu kỳ chứng khoán
6. Nên cân bằng rủi ro và lãi suất. Tránh tin vội vào những loại có lãi suất cực cao. Vì đó có thể là “chim mồi” mà các công ty đang gặp khó khăn tung ra để thu hút vốn.
7. Nên cân nhắc thời hạn. Đầu tư trong bao lâu, ngắn hay dài, mục tiêu cuối cùng là lợi nhuận hay thu nhập.
8. Kỳ hạn càng dài, giá càng thấp. Không giống như gửi tiết kiệm ngân hàng. Chúng còn ảnh hưởng nhiều bởi các yếu tố bên ngoài nên đều có rủi ro gặp phải những sự mất giá.

Cách đầu tư an toàn, ít gặp rủi ro

 

Kết lại

Vừa rồi là những kiến thức cơ bản dành cho người mới hoặc người đang có ý định gia nhập vào thị trường này. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu thêm về trái phiếu, cũng như những rủi ro khi mua trái phiếu. 

 

Tin tức liên quan:

▸ Lãi suất gửi tiết kiệm ngân hàng nào cao nhất, lời nhiều?

▸ 12 cách đầu tư vàng hiệu quả hơn chứng khoán, ngân hàng

▸ Tiền nhàn rỗi, nên mua vàng hay gửi tiết kiệm để sinh lời?

Hồng Thy