Thủy triều là gì, giải mã hiện tượng thủy triều đỏ, đen

Mỗi người chúng ta ắt hẳn không thể nào quên được chiến thắng vang dội, đánh tan quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng năm 938. Lợi dụng quy luật dâng cao và rút nhanh của triều cường, Ngô Quyền đã xây dựng nên trận địa giết giặc hoàn hảo, kết thúc thắng lợi. Vậy hiện tượng khoa học vũ trụ thủy triều là gì, nguyên nhân sinh ra từ đâu, ảnh hưởng gì đến đời sống con người? Hãy cùng Hải Triều tìm hiểu và giải thích chi tiết trong bài viết sau đây.

MỤC LỤC › Tìm hiểu về hiện tượng thủy triều 1. Thủy triều là gì? 2. Đặc điểm của thủy triều 3. Nguyên nhân sinh ra thủy triều › Các hiện tượng thủy triều 1. Thủy triều đỏ 2. Thủy triều đen › Giải thích hiện tượng thủy triều 1. Vai trò 2. Tác hại › Tổng kết

 

Tìm hiểu về hiện tượng thủy triều

Đối với những người dân sinh sống tại một số khu vực ven sông, biển hoặc những vùng địa hình thấp ẩm. Có lẽ đã quá quen thuộc với hình ảnh các đợt thủy triều dâng nước bao phủ tất cả đường xá, nhà cửa. Nhưng không một ai biết rằng nguyên nhân xuất phát từ đâu và tác động như thế nào?  

 

Có thể bạn quan tâm:

▸ 10 bí ẩn về Kim tự tháp Ai Cập cổ đại gây sốc bạn chưa biết

▸ Biến đổi khí hậu là gì, nguyên nhân, hậu quả, giải pháp

▸ 10 vai trò của tầng ozon quan trọng đối với con người, vật 

 

Tìm hiểu chi tiết về lịch thủy triều đỏ, đen, giờ thủy triều lên xuống trong ngày

 

1. Thủy triều là gì?

Thủy triều là hiện tượng nước biển dâng cao lên hoặc hạ xuống luân phiên chu kỳ theo ngày hoặc có thể từ 2 -3 lần/ngày nhất định.

Hiện tượng này xuất hiện chủ yếu do lực hấp dẫn của Mặt Trời và Mặt Trăng gây ra. Triều cường là những con sóng có chu kỳ di chuyển xuất phát từ đại dương và tiến dần về phía bờ biển.

Khi mực nước biển dâng cao đến vị trí đỉnh sóng được gọi là triều cao (triều lên). Thủy triều ở mức thấp nhất trong chu kỳ (phần đáy của sóng) gọi là triều thấp (triều xuống).

Độ cao chênh lệch giữa mực nước triều lên và triều xuống được gọi là biên độ triều cường. Thủy triều điều chỉnh độ sâu của biển và hình thành nên các dòng dao động được gọi là dòng thủy triều.

Triều cường  xảy ra khắp nơi trên thế giới, là sự dao động dâng lên hạ xuống hàng ngày theo chu kỳ của mực nước biển

 

2. Đặc điểm của thủy triều

Thủy triều tồn tại một số đặc điểm nhận dạng như sau:

• Khi mực nước biển dâng lên cao bao trùm hết một số khu vực tiếp giáp giữa biển và đất liền gọi là hiện tượng ngập triều.

• Trên các thềm lục địa rộng lớn, những chỗ phình to thì mực nước triều dâng sẽ cao hơn.

• Thủy triều hạ xuống thấp nhất khi chúng đến các đảo nằm ở ngoài đại dương.

• Dòng nước chảy của triều cường không mạnh trong đại dương mở.

• Cửa sông và các vịnh của bờ biển có thể ảnh hưởng đến dòng chảy của triều lên, triều xuống.

• Khi Trái Đất quay, các lục địa khổng lồ trên hành tinh phình to ra ngăn không cho triều cường di chuyển về phía Tây.

• Nước rút sau khi xuất hiện triều cường được gọi là con nước ròng.

• Triều cường có chu kỳ thay đổi định kỳ trong khoảng thời gian dao động từ 12 giờ 25 phút một lần. Giữa hai lần thủy triều cao nhất và thấp nhất. 

• Trong một ngày, nhờ vào lực tác động của Mặt Trăng và Mặt Trời, triều cường sẽ xuất hiện ba lần. Gồm có hai lần cao nhất và một lần thấp nhất.

Đặc điểm hiện tượng thủy triều là gì,  lớn nhất khi nào? Thủy triều dao động mạnh nhất xuất hiện khi Mặt Trăng Trái Đất và Mặt Trời cùng nằm trên một đường thẳng hàng (vào ngày trăng tròn và trăng mới)

 

Núi lửa là gì, Việt Nam có không, 15 núi lửa phun trào lớn nhất

︽ ︽ ︽ ︽ ︽ ︽ ︽ ︽ ︽ ︽

 

3. Nguyên nhân sinh ra thủy triều

Nguyên nhân sinh ra hiện tượng triều cường là do trọng lực. Lực hấp dẫn của Mặt Trăng và Mặt Trời đối kháng với nước trên bề mặt Trái Đất. Lực thủy triều làm cho Trái Đất và bề mặt nước biển phình ra ở phía gần và xa Mặt Trăng nhất. 

Bên cạnh đó, khi Trái Đất xoay tròn cũng góp phần tác động đến việc hình thành nên các đợt sóng thủy triều. Hiện tượng nước lên nước xuống xuất hiện hai đến ba lần mỗi ngày.

Độ cao của triều cường phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như cường độ lực hút của Trái Đất. Áp suất khí quyển, gió và đặc tính của địa hình ven biển.

Các đợt triều cường bị ảnh hưởng bởi lực hấp dẫn chủ yếu từ Mặt Trăng (vì Mặt Trăng gần với Trái Đất nhất) và một phần từ Mặt Trời 

 

Đồng thời, Mặt Trời cũng có khả năng sinh ra lực hấp dẫn so với Trái Đất nhưng chỉ bằng 5/11 so với lực của Mặt Trăng. Khi lực hút giữa Mặt Trời và Mặt Trăng trùng nhau sẽ hình thành nên các đợt triều cường dâng cao. 

Hình ảnh thủy triều xoáy nước tử thần Naturo dữ dội lớn nhất tại Nhật Bản

 

Các hiện tượng thủy triều

Hai hiện tượng thủy triều phổ biến thường xuyên xuất hiện trên mặt biển đó chính là thủy triều đen và đỏ. Ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của con người và tất cả các loài sinh vật dưới đại dương. Cụ thể như sau:

 

1. Thủy triều đỏ

Thủy triều đỏ là hiện tượng xảy ra khi tảo và một số vi khuẩn biển sống trong nước phát triển quá mức, ngoài tầm kiểm soát đại dương. Chúng làm cho nước biển từ màu xanh chuyển sang màu đỏ, nâu hoặc xanh lục. 

Tảo nở hoa đỏ cả mặt nước có chứa rất nhiều độc tố gây hại, ảnh hưởng rất lớn đến đời sống con người. Làm cho hàng ngàn sinh vật ở dưới biển chết hàng loạt, thực vật cũng không sống nổi vì thiếu oxy hoặc nước ô bị ô nhiễm trầm trọng. 

Thủy triều đỏ là gì? Hiện tượng này còn gọi là tảo nở hoa làm cho toàn bộ nước dưới đại dương đỏ như máu

 

Thậm chí, nếu con người săn bắt hoặc ăn cá, hải sản ở dưới nước có tảo độc. Thì sẽ dẫn đến nguy cơ cao bị ngộ độc thực phẩm và mắc nhiều căn bệnh hiểm nghèo khác.

Có rất nhiều khu vực phải dừng tất cả hoạt động đánh bắt cá trong thời gian dài vì tình trạng tảo nở hoa.

Nguyên nhân chính xuất hiện triều cường đỏ là do nguồn nước bị ô nhiễm trầm trọng. Lượng nước thải của nhiều nhà máy chế biến, xí nghiệp chưa qua xử lý ra dòng sông, biển.

Tạo điều kiện thuận lợi cho tảo sinh sôi nảy nở, phát triển nhanh với số lượng lớn trong khoảng thời gian ngắn.

Hình ảnh hiện tượng thủy triều đỏ gây ảnh hưởng xấu đến đời sống sinh vật biển và con người

 

2. Thủy triều đen

Thủy triều đen là hiện tượng bề mặt nước biển chuyển sang màu đen, tình trạng này xuất hiện do phần lớn lượng dầu tràn ra biển.

Nguyên nhân xuất phát từ một số vụ đắm tàu chở dầu và do hoạt động khai thác dầu khí một cách bừa bãi của con người. Điều này đã trực tiếp gây nên sự ô nhiễm cho môi trường biển.

Lớp dầu tràn sẽ dần dần lắng đọng xuống đáy biển và hình thành nên những lớp trầm tích dày đặc. Ngăn cản sự trao đổi khí giữa nước và không khí, thiếu oxy, ảnh hưởng đến quá trình quang hợp của cá. Sinh vật dưới biển ngày càng cạn kiệt, du lịch biển giảm sút trầm trọng.

Tại sao có thủy triều đen? Nguyên nhân xuất hiện triều cường đen phần lớn từ các vụ đắm tàu thuyền chở dầu 

 

Tất cả các loài sinh vật dưới biển chết vì ngạt thở, môi trường ô nhiễm, ngộ độc chuỗi thức ăn, phá hoại môi trường sinh thái biển.

Đồng thời, thủy triều đen xuất hiện sẽ mất đi nguồn nước sạch sinh hoạt, con người có thể ăn phải cá nhiễm độc dầu. Ảnh hưởng lớn đến sức khỏe hô hấp, nội tiết,…  

 

Giải thích hiện tượng thủy triều

Vậy hiện tượng thủy triều ảnh hưởng như thế nào đối với tất cả các loài sinh vật ở dưới biển và đời sống sinh hoạt con người. Triều cường có thể vừa có lợi vừa có hại tùy thuộc vào từng vùng miền và khu vực địa lý khác nhau cụ thể:

 

1. Vai trò

Nước thủy triều dâng cao giúp loại bỏ những chất độc trong ao tù. Bên cạnh đó, thủy triều di chuyển và mang theo các chất dinh dưỡng từ đáy biển lên trên mặt nước. Cung cấp dinh dưỡng cho các sinh vật dưới nước, phân bố đa dạng cá tôm, tạo nên hệ sinh thái phong phú.

Hỗ trợ khai thác tài nguyên biển hiệu quả, khi triều cường rút xuống cá tôm sẽ tụ tập thành đàn, bầy. Ngư dân có thể dễ dàng đánh bắt cá, thu được nhiều chiến lợi phẩm, đem lại nguồn thu nhập cao và ổn định. 

Triều cường đóng vai trò quan trọng đối với hệ sinh thái ven biển, sinh vật sống dưới nước và con người

 

Triều cường còn giúp điều hòa khí hậu và bảo vệ đất liền. Bằng cách giảm thiểu nguy cơ của sự xuất hiện một số thiên tai khác như cơn bão, sóng biển dữ dội. Cũng như hạn chế bớt các đợt thâm nhập của nước mặn vào bên trong đất liền.

Thay đổi giới hạn bờ biển, tạo nên cảnh quan thiên nhiên độc đáo thu hút khách du lịch đến tham quan vào mỗi năm.

Ngoài ra, triều lên và triều xuống còn góp phần to lớn trong hoạt động vận chuyển giao thông hàng hóa trên biển. Cung cấp nguồn năng lượng tái tạo trong sản xuất điện năng và xây dựng hệ thống đê chắn bảo vệ an toàn cho đồng bằng sông ngòi.

Bồi đắp phù sa màu sa màu mỡ cho cây trồng và động thực vật ven biển sinh trưởng và phát triển tốt.

Cảnh quan của bãi biển với sóng vỗ và triều lên triều xuống mang lại cảm giác thư giãn, thú vị cho con người 

 

2. Tác hại

Bên cạnh một số lợi ích, vai trò mà thủy triều mang đến thì song song cũng tồn tại những ảnh hưởng xấu, gây thiệt hại nặng nề đến tài sản và đời sống con người như:

• Thường xuyên gây ngập úng đường xá, nhà cửa của người dân. Phá hủy cơ sở hạ tầng đường xá, nhà cửa, nước ngập kéo dài nhiều giờ cản trở giao thông, đời sống bị đảo lộn.

• Giảm lượng lớn đáng kể lượng oxy trong nước và thay đổi tốc độ lưu thông chất dinh dưỡng làm cho sinh vật biển chết hàng loạt. Ảnh hưởng đến chu kỳ sinh trưởng và phát triển của các loài sinh vật sống dưới nước.

• Đặc biệt là sự xuất hiện của triều cường đen và đỏ. Triều cường xâm chiếm đất liền, gây ra sạt lở đất, phá hủy môi trường sinh thái biển.

• Triều cường  kéo theo dòng nước chuyển động mạnh, hình thành nên các đợt sóng lớn. Ảnh hưởng đến việc tàu thuyền cập bến, gây nguy hiểm cho tàu thuyền đánh cá đang neo đậu và đánh bắt cá trên biển.

• Kinh tế địa phương khó khăn. Những khu vực sinh sống gần biển đều nhờ vào hoạt động đánh bắt cá và du lịch sinh thái để phát triển kinh tế. Khi triều cường kéo dài và tác động mạnh làm giảm năng suất thu hoạch thủy hải sản, doanh thu du lịch giảm lượng đáng kể.

Triều cường gây ra một số tác hại đến thiên nhiên và con người như lũ lụt, tổn thất kinh tế, ảnh hưởng trầm trọng đến môi trường sinh thái, thiếu nước ngọt,…

 

Tổng kết

Trên đây, Hải Triều đã chia sẻ đến bạn đọc toàn bộ thông tin về hiện tượng thủy triều. Nguyên nhân, vai trò và tác hại của chúng đối với đời sống con người, môi trường sinh thái biển. Người dân sống vùng ven biển hay trũng thấp nên chú ý theo dõi cập nhật lịch thủy triều để có biện pháp ứng phó kịp thời.

Nguồn tham khảo: nationalgeographic.org, oceanservice.noaa.gov, livescience.com

Quý Ngân

 

Tin tức liên quan:

▸ Tam giác quỷ Bermuda là gì, nằm ở đâu? Giải mã 10 bí ẩn

▸ Cầu vồng có mấy màu, khi nào có, ý nghĩa nếu nhìn thấy

▸ Sa mạc là gì? 10 sa mạc lớn nhất thế giới và cách sinh tồn