Mâm cúng thôi nôi bé trai luôn là vấn đề được nhiều cha mẹ quan tâm. Bởi lẽ, bậc phụ huynh nào cũng mong muốn con cái của mình sống bình an, mạnh khỏe. Vậy lễ thôi nôi là gì? Làm thế nào để tính ngày thôi nôi cho bé? Và cách bày mâm cúng thôi nôi như thế nào là đúng?
Lễ thôi nôi là gì? Tổ chức vào ngày nào?
Từ xa xưa, Việt Nam nổi tiếng là một quốc gia có nhiều ngày, dịp trọng đại. Không những thế, ở mỗi vùng miền Bắc – Trung – Nam lại có những cách ăn mừng khác nhau. Trong số những ngày quan trọng đó, thì thôi nôi là dịp mà tất cả những ai đã và đang làm bậc cha mẹ đều quan tâm đến.
Chuẩn bị mâm cúng thôi nôi bé trai
Tin tức liên quan:
- Mâm cúng khai trương đầu năm buôn may, bán đắt, lời nhiều
- Văn khấn mùng 1 Tết và mùng 1 hằng tháng chuẩn xác, dễ hiểu
- 20 cách đốt vía bán hàng, đốt vía giải đen hiệu quả tức thì
1. Lễ thôi nôi là gì?
Trước tiên, ta cùng giải mã cụm từ “thôi nôi” có nghĩa là gì nhé. Theo từ điển tiếng Việt, cái “nôi” là một vật dụng dùng để cho trẻ sơ sinh nằm, có thể đưa qua đưa lại (giống cái võng) để ru bé ngủ.
Ngày xưa, cái nôi được làm thủ công bằng cách đan những sợi mây lại với nhau. Còn ngày nay, cái nôi được biến tấu tiên tiến hơn, chúng được làm bằng nhiều chất liệu khác nhau: nôi nhựa, nôi bằng inox lót vải… và còn được trang bị thêm công nghệ đưa nôi tự động.
Cái nôi dành cho trẻ nhỏ
Cái nôi gắn liền với tuổi thơ của mọi đứa trẻ ngay từ khi mới sinh ra. Gắn liền với từng giấc ngủ, từng câu hát ru của bà của mẹ, cho đến khi bé biết bập bẹ những tiếng đầu tiếng đầu tiên.
Vậy nên, từ rất lâu, ông bà ta đã đặt ra ngày lễ “Thôi nôi” nhằm kỷ niệm kết thúc 12 tháng nằm nôi của bé. Nói cách khác, “thôi nôi” chính là tiệc sinh nhật đầu tiên tròn 1 tuổi của bé.
Mâm cúng thôi nôi bé trai tức là tiệc sinh nhật tròn 1 tuổi
2. Cách tính ngày lễ thôi nôi
Ngày thôi nôi được tính theo lịch âm và có cách tính đặc biệt – khác với ngày sinh nhật thông thường. Ông bà xưa có câu “gái kém 2, trai kém 1”. Tức là, ngày cúng thôi nôi của bé gái sẽ lùi lại 2 ngày trước ngày sinh nhật. Còn mâm cúng thôi nôi bé trai thì tổ chức lùi lại 1 ngày.
- Ví dụ như, bé của bạn được sinh vào ngày 08/08 âm lịch. Nếu bé là con trai thì sẽ cúng thôi nôi vào 07/08 âm lịch. Còn nếu là bé gái thì cúng vào ngày 06/08 âm lịch.
Tiệc cúng thôi nôi cũng được trang trí như tiệc mừng sinh nhật
Tuy nhiên, đó chỉ là cách tính phổ biến nhất. Tại một số nơi, vùng miền khác hoặc tỉnh thành khác. Họ sẽ có cách tính khá riêng biệt. Ví dụ như tại Sóc Trăng thì có quan niệm “nam trồi – nữ sụt”. Tức là, ngày mâm lễ cúng thôi nôi bé trai thì làm trễ 1-2 ngày so với sinh nhật, còn làm mâm cúng thôi nôi cho bé gái thì trước 1-2 ngày.
Cách bày mâm cúng thôi nôi bé trai, bé gái đúng cách
Cúng thôi nôi không đơn giản chỉ là tiệc mừng sinh nhật cho bé. Mà đó còn là cách để bố mẹ bày tỏ lòng biết ơn đối với bề trên: ông bà tổ tiên, 12 bà mụ và 3 đức ông.
Cám ơn vì bề trên đã nặn ra hình hài của bé. Biết ơn vì tổ tiên đã phù hộ để các bé sống an lành, khỏe mạnh lành lặn, ngoan ngoãn, mau ăn chóng lớn. Thế nên mâm cúng thôi nôi bé trai và mâm lễ cúng thôi nôi cho bé gái cần phải nghiêm trang, chỉn chu, đúng phong tục mà ông bà xưa đã truyền lại.
1. Mâm cúng thôi nôi bé trai, bé gái gồm những gì?
Vậy mâm cúng thôi nôi bé trai, bé gái cần những gì thì đúng và đủ? Tùy truyền thống của từng vùng miền để xác định lễ vật để cúng. Dưới đây là một số đồ cúng phổ biến mà mâm cúng thôi nôi bé trai, bé gái miền nào cũng có.
- 1 bình hoa tươi. Nên chọn những loại hoa có màu sắc vui tươi. Đặt biệt không được cắt cành hoa quá thấp. Một số loại hoa phổ biến trong cúng thôi nôi: Hoa cát tường tượng trưng cho sự may mắn. Hoa đồng tiền là biểu tượng cho sự mạnh mẽ)
- 1 dĩa trái cây, bạn có thể chưng đầy đủ trái cây trong mâm ngũ quả cúng thôi nôi như mâm ngũ quả của ngày Tết. Hoặc cũng có thể, chỉ cần chọn 1-2 loại quả là được.
Dĩa trái cây trong mâm cúng
- 13 ly đèn cầy nhỏ hoặc nến
- 1 hũ gạo và 1 hũ muối
- 1 bó nhang và hủ (hoặc ly hương) để cắm nhang
- 3 ly trà nóng nhỏ
- 3 ly rượu trắng nhỏ
- 3 ly nước nhỏ. Dùng nước lọc sạch hoặc nước chín đun sôi để nguội.
- 13 phần bánh kẹo
- 1 bộ giấy cúng: 1 mâm hài, áo, giấy cúng mụ
- 13 phần trầu têm cánh phượng
Trầu têm cánh phượng
- 12 phần chè + 1 tô chè lớn. Bé trai thì cúng chè đậu trắng, bé gái thì cúng chè trôi nước.
- Heo quay sữa và 1 dĩa bánh hỏi
- 12 dĩa xôi nhỏ và 1 dĩa xôi lớn (Dĩa xôi được ém gọn gàng. Nếu không có khuôn ém xôi thì dùng bát để ém)
- 1 con gà trống luộc. Chọn gà sạch và làm thật sạch, còn đầy đủ các bộ phận của con gà. Luộc cẩn thận. Lưu ý không chặt gà mà bó gà và để gà ngẩng cao đầu.
Bó gà luộc
- 1 phần đồ chơi em bé
Tùy từng vùng miền mà bộ đồ chơi trong mâm lễ cúng thôi nôi bé gái sẽ khác nhau. Bốc đồ chơi là cách mà ba mẹ có thể “dự đoán” trước nghề nghiệp tương lai của bé. Một số món đồ chơi phổ biến đơn giản như: máy tính cầm tay, kính lúp, gương, đồ buộc tóc, lược, đồ chơi đầu bếp, quả bóng…
- Chén, đũa và 1 đôi đũa hoa
Dân gian tương truyền, Mụ bà rất thích dùng loại đũa hoa này. Cách làm đũa hoa khá đơn giản. Bạn cần chuẩn bị một đôi đũa tre, vót nhọn 1 đầu, đầu còn lại đính hoa tươi lên vậy là xong.
2. Cách bày mâm cúng thôi nôi bé trai, bé gái
Mâm cúng thôi nôi bé trai, bé gái cần phải trình bày gọn gàng, chỉn chu và đẹp mắt. Sau khi chuẩn bị những vật cúng phía trên thì chia thành 3 mâm. Mâm đầu tiên là mâm cúng cho 12 bà Mụ và 1 bà chúa. Mâm thứ 2 là mâm cúng cho Đức Ông và 3 Đức Thầy. Mâm cúng thứ 3 là mâm cúng bàn thờ tổ tiên.
Nếu cúng bằng bàn tròn thì sẽ đặt các chén xôi chè, nến xung quanh bàn. Nếu cúng bằng bàn dài thì để 2 hàng xôi chè song song với nhau. Cách cúng thôi nôi bé trai cũng sẽ tương tự như bé gái. Hoa và quả sẽ đặt theo vị trí “Đông bình, Tây quả”. Tức phía đông sẽ để bình hoa, phía tây để trái cây.
3. Đặt mâm cúng thôi nôi ở đâu trong nhà?
Mâm cúng thôi nôi cho bé trai, bé gái thường đặt ở giữa nhà và quay về hướng trong nhà. Một số nơi ở vùng nông thôn thì có cách sắp xếp ở ngoài trời. Họ quan niệm cúng ngoài trời sẽ sáng sủa, hưởng được nhiều lộc trời.
Tuy nhiên, dù bày ở trong nhà hay ngoài sân thì bạn cũng cần lưu ý cách đặt gà luộc và heo quay. Gà cúng thì đặt quay đầu vào trong nhà. Còn cúng heo quay thì đặt quay đầu ra ngoài nhà.
4. Cúng thôi nôi lúc mấy giờ?
Làm thôi nôi cho bé trai, bé gái vào mấy giờ thì tốt? Nhiều người sẽ đến các thầy sư để xem giờ lành tháng tốt để cúng thôi nôi. Tuy nhiên, bạn có thể chọn giờ nào cúng cũng được, miễn là có lòng thành với bề trên. Nhưng cần lưu ý rằng phải tránh cúng vào lúc 12h trưa. Ưu tiên chọn vào khung giờ 9-10 giờ, vì đây là khung giờ tốt.
Ưu tiên cúng thôi nôi từ 9-10h, nhưng tránh lúc 12h trưa
5. Các nghi thức trong lễ cúng thôi nôi
Có 3 nghi thức chính khi cúng thôi nôi bé trai, bé gái: nghi thức chọn nghề (bốc đồ chơi), nghi thức khấn vái cầu nguyện (đọc bài khấn) và cuối cùng là nghi thức mừng tuổi (gia đình và khách mời cùng chung vui, cầu chúc bình an cho bé.
5.1. Nghi thức khấn vái, cầu nguyện
Sau khi chuẩn bị và sắp xếp mâm cúng xong thì sẽ đến bước thực hiện khấn vái. Trước khi thực hiện nghi lễ thắp hương và cầu nguyện thì bạn cần phải tắm rửa sạch sẽ, thay trang phục chỉn chu. Lưu ý phải mặc quần áo lịch sự, không mặc đồ quá hở hang, phản cảm.
Bài khấn khi cúng thôi nôi
Cuối cùng, sau khi đọc văn khấn xong thì ba mẹ chắp 2 tay của con lại. Vái trước án 3 vái, sau 3 tuần hương thì tạ lễ.
5.2. Nghi thức chọn nghề
Nghi thức chọn nghề là việc quan trọng không kém 2 nghi thức còn lại. Bạn có thể chuẩn bị nhiều món đồ chơi để bé có nhiều sự lựa chọn hơn. Nghi này không hề mang yếu tố mê tín. Ngược lại, việc “chọn nghề” lại mang đến giá trị tinh thần to lớn.
Chẳng hạn như, nếu bé nhà bạn bốc trúng đồ chơi đầu bếp, hoặc bác sĩ, kỹ sư… thì gia đình sẽ có niềm tin rằng tương lai của bé sẽ rất sáng lạn. Ngoài ra, bốc đồ chơi còn giúp cho ba mẹ biết được sở thích của con để định hướng tương lai của con tốt hơn.
Bé bốc đồ chơi chọn nghề
Một số món đồ chơi trong mâm cúng thôi nôi cho bé trai đơn giản:
- Đồ chơi ngôi nhà: bốc món này rất có thể sau này bé sẽ đam mê hội họa. Trở thành một kiến trúc sư hoặc kỹ sư xây dựng.
- Bút viết: nếu bé thích cầm bút viết thì chắc hẳn sau này sẽ rất thích văn học, thích đọc sách, thích viết. Tương lai bé có thể là giáo viên, nhà báo hoặc nhà văn viết sách nổi tiếng chẳng hạn.
- Gương, lược, cài tóc, chun buộc tóc: chắc hẳn sau này đứa bé sẽ khá “điệu đà” thùy mị. Trở thành chuyên gia make up, nhà tạo kiểu tóc…
- Đất: Theo ông bà xưa quan niệm, bé chọn đất thì chứng tỏ bé là người biết lo nghĩ về mái ấm gia đình. Sau này sở hữu nhiều đất đai rộng lớn. Hoặc có thể làm những nghề liên quan đến bất động sản, nông nghiệp, quản lý đất đai…
- Xôi: Bốc xôi thể hiện bé sẽ mau ăn chóng lớn, mạnh khỏe cường tráng. Tương lai sau này sẽ là một người có tính cách hiền lành, nhân hậu. Việc bốc đồ ăn cũng dự đoán nghề nghiệp của bé – trở thành một siêu đầu bếp chuyên nghiệp hoặc một chuyên gia ẩm thực chẳng hạn.
5.3. Nghi thức mừng tuổi
Đây sẽ khoảng thời gian bố mẹ, họ hàng và các khách mời dành tặng cho bé những lời chúc tốt đẹp. Cầu nguyện bé có một tương lai bình an, rực rỡ.
Quà cáp không phải là vấn đề quá quan trọng, tuy nhiên nếu được, thì khách mới có thể dành cho bé những đồ vật kỷ niệm. Ví dụ như đồ chơi, nhẫn bạc, vòng tay, dây chuyền, quần áo mới…
Ăn mừng thôi nôi cũng là cách chúc cho bé bình an, mạnh khỏe
Mâm cúng thôi nôi bé trai các miền Bắc-Trung-Nam
Việt Nam ta là một nước đa dạng về truyền thống, văn hóa, phong tục tập quán giữa các vùng miền. Tuy nhiên cách chuẩn bị và bày trí mâm cúng thôi nôi bé trai và bé gái giữa các vùng không quá khác nhau. Dù là mâm cúng ở đâu thì mục đích cuối cùng vẫn là muốn bày tỏ lòng biết ơn và cầu nguyện bình an cho con trẻ.
1. Mâm cúng thôi nôi bé gái, bé trai miền Bắc
Ở miền Bắc, ông bà thường cúng 2 mâm cúng. Một là mâm cho bé gái nhằm tạ ơn 12 Bà Mụ và Đức Ông. Hai là mâm cúng ông Thần Tài, ông Thổ Địa và ông Táo.
Mâm chè xôi cúng thôi nôi ở miền Bắc thường là xôi vò. Thay vì chè đậu thông thường thì miền Bắc lại thường cúng chè trôi nước hoặc là chè hoa cau. Ngoài ra, loại rượu được sử dụng cũng phải là rượu nếp ngon.
Hình ảnh mâm cúng thôi bé trai, bé gái miền Nam
2. Mâm cúng thôi nôi bé gái, bé trai miền Trung
Mâm cúng thôi nôi ở miền Trung cũng có đầy đủ 2 mâm như mâm cúng của miền Bắc. Vì nước ta là một nước nông nghiệp gắn liền với lúa nước. Thế nên, dù là mâm cúng ở miền nào thì vẫn luôn có mâm chè xôi cúng thôi nôi – tượng trưng cho những hạt gạo nếp, hạt ngọc trời cho.
Cả 3 miền thì đều có xôi chè trong mâm cúng
3. Mâm cúng thôi nôi bé gái, bé trai miền Nam
Lễ vật trong mâm cúng thôi nôi ở miền Nam cơ bản vẫn giống như miền Bắc và miền Trung. Tuy nhiên, tại một số tỉnh ở miền Tây sẽ cúng vịt luộc thay cho gà luộc. Mâm chè xôi cúng thôi nôi miền Nam thường là xôi gấc, bên trên là lớp đậu xanh, ép khuôn xôi chỉn chu thành hình chữ Phúc.
Miền Nam thường cúng bằng xôi gấc
Tổng kết
Vậy là chúng ta đã tìm hiểu các cách bày mâm cúng thôi nôi bé trai, bé gái cũng như các nghi thức và ý nghĩa. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có thể tự mình tổ chức thôi nôi cho bé yêu của mình một cách thành công, suôn sẻ nhất!
Xem thêm:
BÀI VIẾT LIÊN QUAN
Tâm sinh tướng là gì, có đúng không, dấu hiệu tướng phúc hậu
Hắt xì hơi 1,2,3 cái, liên tục, theo giờ điềm gì, hên hay xui?
Bàn tay, ngón tay búp măng là gì, giàu hay nghèo, cách nhận biết
Bàn tay chữ nhất ở nam, nữ có ý nghĩa gì? Có giàu không?
Bàn tay chữ X ở lòng bàn tay tốt hay xấu, giàu hay nghèo?
Bàn tay chữ M ở nam, nữ có hiếm không, ý nghĩa gì?
Những đường chỉ tay xấu không nên có, khiến bạn nghèo
Nóng tai trái nam, nữ, nóng theo giờ là điềm gì, cách xử lý
THẢO LUẬN