Quái lạ kim giây đồng hồ cơ “giật”, kim giây đồng hồ pin “trôi”

Kim giây đồng hồ cơ “trôi” còn kim giây đồng hồ pin thì “giật”, đây là chuyện ai cũng biết để phân biệt nhưng có trường hợp ngược lại hay không? Xin thưa là có, trên thế giới vẫn có rất nhiều mẫu đồng hồ đeo tay cơ có kim giây giật và đồng hồ pin có kim giây trôi, lạ một điều là chúng đắt hơn bình thường, tại sao lại ngược đời như vậy? Cùng Hải Triều tìm hiểu về vấn đề này nhé.

MỤC LỤC › Khám phá kim giây đồng hồ cơ và đồng hồ pin 1. Vì sao kim giây đồng hồ cơ có thể “giật” 2. Vì sao kim giây đồng hồ pin có thể “trôi” › Bạn thích kim giây trôi hay kim giây giật?

Khám phá kim giây đồng hồ cơ và đồng hồ pin

Nhìn kim giây chạy là một tuyệt chiêu để phân biệt đồng hồ cơ và đồng hồ pin chính xác nhất hiện nay nhưng bí kíp này lại không đúng tuyệt đối vì thế gian vẫn tồn tại những gã ngược đời đó là đồng hồ cơ có tính năng Dead-Beat Second (Dead Second) và đồng hồ pin có tần số dao động cực cao.  

Một mẫu đồng hồ cơ có kim giây giật của hãng Grönefeld

Đồng hồ cơ có tính năng Dead-Beat Second sẽ có kim giây giật như đồng hồ pin. Đồng hồ pin có tần số dao động cực cao thì kim giây trôi như đồng hồ cơ. Cả hai đều tồn tại như một tính năng tuyệt vời, niềm kiêu hãnh gỡ bỏ mọi giới hạn và định kiến về cơ-pin thường thấy hiện nay.

Đồng hồ cơ kim giây trôi hay đồng hồ pin có kim giây giật rất dễ nhưng ngược lại thì sẽ vô cùng khó khăn. Trông qua thì chỉ thay đổi cách hoạt động nhưng để làm được việc ngược đời này, chiếc đồng hồ cơ đã trở nên phức tạp hơn còn đồng hồ pin phải hiện đại hơn rất nhiều, vì thế đắt hơn, đẳng cấp hơn là đương nhiên.

Có thể bạn chưa biết:

Lý do kim giây đồng hồ cơ trôi: Tốc độ di chuyển của kim giây phụ thuộc vào tần số dao động, bởi vì hầu hết đồng hồ cơ hiện nay có tần số 3 Hz (6 dao động/giây) hoặc 4 Hz (8 dao động/giây), tương ứng kim giây của chúng sẽ di chuyển khoảng 6 lần/giây hoặc 8 lần/giây. Tốc độ di chuyển này khiến mắt cảm thấy kim giây đồng hồ cơ trôi.

Lý do kim giây đồng hồ pin giật: Tốc độ di chuyển của kim giây đồng hồ pin cũng phụ thuộc vào tần số dao động nhưng quá trình cần kết hợp động cơ bước. Thế nên dù tần số dao động của đồng hồ pin lên đến 32 kHz thì kim giây của chúng cũng chỉ di chuyển 1 lần/giây (thiết đặt ở động cơ bước). Tốc độ di chuyển này khiến mắt cảm thấy kim giây đồng hồ pin giật.

1. Vì sao kim giây đồng hồ cơ có thể “giật”

Sở hữu tính năng Dead-Beat Second (Kim giây giật) khiến cho tốc độ kim giây đồng hồ cơ giảm đi, di chuyển “giật” từng nấc mà mắt có thể thấy rõ rệt như đồng hồ pin thay vì “trôi” như hầu hết các loại đồng hồ cơ trên thị trường hiện nay.

Video về kim giây giật của đồng hồ cơ Arnold & Son DSTB:

Cách để khiến kim giây bộ máy cơ có thể giật đó là hạ thấp tần số dao động nhưng như thế sẽ gây ảnh hưởng khủng khiếp đến độ chính xác. Để khiến kim giây giật và giữ nguyên độ chính xác, dĩ nhiên là không thể hạ thấp tần số dao động mà phải thay đổi hàng loạt cơ chế bộ máy.

Không có cách thống nhất để tạo ra tính năng Dead-Beat Second nhưng trên cơ bản thì cơ chế chuyển động sẽ trở nên phức tạp hơn, thêm vào nhiều bộ phận so với bộ máy bình thường.

Ví dụ như Gronefeld OneHertz tách hẳn giờ-phút ra khỏi giây, tương đương với việc đồng hồ Gronefeld OneHertz được gộp từ hai chiếc đồng hồ, một chiếc có chức năng đo giờ-phút, một chiếc có chức năng đo giây.

Trường hợp khác tìm cách bổ sung thêm các bộ phận khác để năng lượng từ dây cót truyền tới kim giây trải qua nhiều “khúc chiết” như Arnold & Son DSTB, JLC Geophysic True Second, F.P.Journe Tourbillon Souverain,… Mỗi hãng đều bổ sung các bộ phận lẫn cơ chế chuyển động khác nhau nhưng kết quả cuối cùng là giảm tốc độ kim giây.

Bộ máy cơ phức tạp có hai thùng cót hoạt động riêng biệt của Grönefeld One Hertz

Dead-Beat Second có thể xem như một chức năng đặc biệt thuộc về nghệ thuật cơ khí, công dụng chủ yếu ở mặt trình diễn hiển thị chứ không có ích lợi thực tế. Tốc độ giật của kim giây tùy thuộc vào cơ chế bộ máy, thường là 2 lần/giây hoặc 1 lần/giây.

Lịch sử thú vị của Dead-Beat Second

Tính năng Dead-Beat Second khiến kim giây di chuyển 1 lần/giây xuất hiện lần đầu trên đồng hồ bậc thầy đồng hồ George Graham nhưng cỗ máy này rất cồng kềnh. Đến thập niên 60 thì lại được thu nhỏ bởi hai ông lớn Omega (Synchrobeat) và Rolex (Tru-Beat).

Video về kim giây giật của đồng hồ cơ Grönefeld One Hertz:

Rất không may cho Dead-Beat Second rằng thời điểm này người ta không cần đến những chức năng vô dụng như thế, bất chấp nó có vẻ rất độc đáo, nghệ thuật và đầy phức tạp. Dead-Beat Second không hẳn một chức năng mà chỉ là tính năng đặc biệt của bộ máy mà thôi, có cũng được không có cũng chả sao.

Mãi đến những năm gần đây, khi đồng hồ nghệ thuật cao được tôn vinh, tính năng Dead-Beat Second mới được hồi sinh, xuất hiện trên hàng loạt đồng hồ cơ xa xỉ và được xem là một chức năng nghệ thuật.

2. Vì sao kim giây đồng hồ pin có thể “trôi”

Làm đồng hồ cơ có kim giây giật lắm phức tạp thì làm đồng hồ pin có kim giây trôi cũng nhiều gian truân. Để kim giây có thể trôi, dĩ nhiên là phải tăng tốc độ di chuyển của kim giây, điều này đồng nghĩ với việc động cơ bước có thể vận hành được tốc độ như thế nào so với tần số dao động.

Đi tiên phong và nổi bật trong việc tăng tần số dao động trên bộ máy đồng hồ pin chính là Bulova với các bộ máy UHF (Ultra High Frequency – Tần số cực cao)  có tần số 262 kHz. Các mẫu hoạt động ở tần số này được trang bị động cơ bước có thể khiến kim giây di chuyển với tốc độ 16 lần/giây khiến cho mắt cảm thấy được kim giây trôi, lướt mịn hơn cả đồng hồ cơ.

Không vô dụng như Dead-Beat Second, tính năng tần số dao động cao – kim giây trôi mang lại một lợi ích tuyệt vời cho đồng hồ đó là khiến cho độ chính xác tăng cao rất nhiều. Những chiếc đồng hồ pin Bulova dùng máy UHF đều có sai số chỉ khoảng ± 5/năm trong khi đồng hồ pin thường sai số ± 20 giây/tháng.

Bạn thích kim giây trôi hay kim giây giật?

Bất thường thì độc đáo, có hiếm thì mới có quý, chắc chắn là đồng hồ cơ kim giây giật và đồng hồ pin kim giây trôi đều là những sản phẩm tuyệt vời cho những ai thích sự độc đáo. Nếu là bạn, bạn sẽ thích kim trôi hay kim giật? Thích đồng hồ cơ hay đồng hồ pin?

Nguyệt Tú