Grand Seiko là viên ngọc thượng hạng của ngành chế tác đồng hồ Nhật. Vẻ đẹp của chúng càng tỏa sáng dưới lớp vỏ đánh bóng Zaratsu hoàn hảo (kỹ thuật thủ công phức tạp nhất tạo ra bề mặt phẳng, bóng như gương, không một vết xước).
Xem thêm: BST King Seiko trở lại có áp dụng kỹ thuật đánh bóng Zaratsu
Phương pháp đánh bóng Zaratsu là gì?
Zaratsu là một kỹ thuật đánh bóng thủ công độc đáo, tượng trưng cho sự hoàn hảo trong nghệ thuật chế tác đồng hồ của Grand Seiko.
Zaratsu là cách phát âm tiếng Nhật của tên một công ty châu Âu (Sallaz) mà thương hiệu từng mua máy đánh bóng và là cách mà những người đánh bóng Grand Seiko gọi quy trình sử dụng máy đó. Theo một cách trực tiếp, đánh bóng Zaratsu sẽ sử dụng máy mài để đánh bóng toàn bộ phần vỏ, khác biệt nằm ở phương pháp thực hiện. Điều này giúp tạo nên một bề mặt mịn như gương, mang vẻ đẹp sáng bóng và tinh tế cho thiết bị. Quá trình đánh bóng cần sự tập trung sự tỉ mỉ và khéo léo rất cao.
Nhân vật chủ chốt đề ra phương pháp đánh bóng Zaratsu đó là Taro Tanaka – Một nhà thiết kế có sức ảnh hưởng lớn trong ngành chế tác đồng hồ Nhật. Bà chia sẻ bản chất của kỹ thuật này hướng đến cái gọi là “ngữ pháp thiết kế” – Nói ngắn gọn là chỉ sự hoàn hảo tuyệt đối. Zaratsu thể hiện một quy trình tinh vi và phức tạp, tạo các cạnh bén nhọn và bề mặt phản chiếu hoàn hảo.
Chuyên gia đánh bóng Zaratsu – Yuji Kuroki của xưởng chế tác Shinshu Watch Studio cho biết “Cái khó khi thực hiện Zaratsu là phải canh được sự cân bằng hoàn hảo. Có thể một phần đã được đánh bóng tốt nhưng so sánh giữa mặt trái và phải lại có sự khác nhau. Do đó mà thực hiện đánh bóng cẩn thận từng phần là vẫn chưa đủ trọn vẹn. Thay vào đó, những người thợ cần mẫn phải tăng áp lực được sử dụng để giữ bề mặt trên đĩa và hoàn thành công việc một cách nhanh chóng trong khi quan sát toàn bộ sản phẩm. Phải mất khoảng thời gian vài tháng để có được cảm giác trực.
Bên cạnh Grand Seiko, kỹ thuật đánh bóng Zaratsu cũng áp dụng trên một số mẫu đồng hồ khác như King Seiko hay Seiko SARX055.
Quy trình đánh bóng Zaratsu
Có 2 cách chế tác vỏ đồng hồ Grand Seiko đó là “Gia công NC (điều khiển số)” và “Rèn nguội”. Sự khác biệt giữa hai phương pháp là phương pháp thứ nhất (gia công NC) liên quan đến việc chạm khắc vỏ đồng hồ như một tác phẩm điêu khắc. Trong khi phương pháp thứ 2 (rèn nguội) dập vỏ đồng hồ bằng lực mạnh hàng trăm tấn.
Cố định thân vỏ hoặc vành bezel trên một đầu kẹp và bắt đầu đánh bóng bởi một máy đánh bóng với bánh xe ở đầu quay làm bằng thiếc. Bánh xe phải sạch và ướt, dùng bàn chải chà sát liên tục lên bộ vỏ (có thể mất hàng giờ để hoàn thiện). Bánh xe quay cũng được sản xuất bởi chính Seiko và nó thật sự hoạt động khá tốt (hãng không đưa thông tin chi tiết về vấn đề này).
Sản phẩm ứng dụng Zaratsu đầu tiên của Seiko
Grand Seiko 44GS là thành quả ứng dụng thành công phong cách Zaratsu đặc trưng ra đời vào năm 1967. Phát minh đánh dấu một điểm vàng son trong lịch sử phát triển của thương hiệu và định hình tiêu chuẩn cho chế tác đồng hồ Nhật Bản.
Mọi bề mặt của đồng hồ được đánh bóng đến mức độ phẳng lỳ, không vết xước. Tạo điều kiện cho ánh sáng phản chiếu trên bề mặt tạo ra hiệu ứng gương đẹp mắt. Quá trình đánh bóng còn hình thành nên những đường vân tinh tế, đều đặn trên mặt số.
1. Đánh bóng thủ công tạo hiệu ứng poly-noir
Thuật ngữ poly-noir bắt nguồn trong thực tế là lớp đánh bóng mặt phẳng để phản chiếu toàn bộ ánh sáng theo một hướng duy nhất. Chính vì vậy, sắc độ sáng tối của bề mặt phụ thuộc vào góc chiếu của ánh sáng.
2. Đánh bóng kết hợp hoàn thiện hairline
Việc tạo ra lớp hoàn thiện dạng sợi tóc (chải xước) là công đoạn cuối cùng của quá trình đánh bóng vỏ. Thực hiện bằng cách lặp lại hành động ấn và trượt vỏ trên tấm kim loại phủ giấy nhám (độ nhám từ 400 – 800).
Tùy vào kích thước bề mặt để quyết định cách thức hoàn thiện như thế nào. Với những bề mặt có kích thước nhỏ sẽ sử dụng bàn chải đặc biệt, trong khi đó với mặt số rộng sẽ xem xét vẽ lên hoặc sử dụng công cụ bánh xe xoay. Đây là quy trình đòi hỏi sức tập trung cao độ, kỹ thuật cao, tránh phạm vào các góc, đường cắt sắt nét được tạo ra từ Zaratsu trước đó.
Giá trị mang lại của Zaratsu polishing cho Grand Seiko
Phong cách Grand Seiko ra đời cam kết cho một sản phẩm chỉn chu từ bộ máy đến độ hoàn thiện thiết kế. Đánh bóng Zaratsu trở thành kỹ thuật độc quyền, nó khác biệt hoàn toàn và hiếm thấy trên những thân vỏ đồng hồ của hãng khác. Một cấp bậc hoàn thiện chỉ xuất hiện trên chiếc đồng hồ cao cấp.
Một số câu hỏi liên quan đến Zaratsu
1. Sau khi đánh bóng đồng hồ có dễ trầy xước không?
Theo trải nghiệm thực tế, thiết bị sau khi đánh bóng vẫn có thể bị trầy xước, tuy nhiên khả năng chống trầy của nó sẽ cao hơn so với các bề mặt khác. Để hạn chế những vết xước xuất hiện đồng hồ, chúng ta cần bảo quản thiết bị thật tốt. Sử dụng dòng máy có lớp phủ bên trên, vật liệu cao cấp.
2. Sự khác biệt giữa đánh bóng Sallaz và Zaratsu
Nhắc đến kỹ thuật làm bóng bề mặt trong đồng hồ, sẽ là thiếu sót nếu không kể đến nghệ thuật Sallaz của MINASE. Đánh bóng Sallaz sử dụng nhằm cải thiện độ mịn cũng như độ đồng đều của bề mặt trần đồng hồ trước khi tiến hành hoàn thiện. Thực tế, Sallaz có thể được xem là nền tảng của Zaratsu (“Zaratsu” là phát âm tiếng Nhật của “Sallaz”).
Bảng so sánh giữa đánh bóng Sallaz và Zaratsu
| Zaratsu | Sallaz | |
| Nguồn gốc | Có nguồn gốc từ Nhật Bản | Có nguồn gốc từ Thụy Sỹ |
| Quy trình | Sử dụng một miếng vải hoặc giấy nhám gắn trên một đĩa kim loại quay với tốc độ cao. Người thợ thủ công sẽ ấn bề mặt kim loại vào miếng nhám để tạo ra một bề mặt bóng gương hoàn hảo, đồng thời loại bỏ mọi vết xước và khuyết điểm. | Cũng sử dụng một miếng vải hoặc giấy nhám nhưng quá trình đánh bóng được thực hiện bằng tay, với nhiều góc độ và áp lực khác nhau. Điều này giúp tạo ra một bề mặt có độ sâu và chiều không gian hơn, với đường vân tinh tế và bắt sáng. |
| Độ hoàn thiện | Tạo ra một bề mặt bóng gương hoàn hảo, phẳng lì và không có bất kỳ khuyết điểm nào.Ánh sáng phản chiếu trên bề mặt sẽ tạo ra một hiệu ứng gương, rất đẹp mắt. | Hình thành một bề mặt bóng nhưng có độ sâu và chiều không gian hơn. Ánh sáng phản chiếu trên bề mặt sẽ tạo ra những đường vân và hiệu ứng bắt sáng đa dạng, mang lại vẻ đẹp sang trọng và cổ điển. |
Zaratsu là phương pháp hoàn thiện sản phẩm thủ công có giá trị bậc nhất của Grand Seiko. Bước hoàn thiện này giúp đồng hồ có một bề mặt hoàn hảo nhất (sáng bóng và không vết xước).
Xem tất cả về: Công nghệ trên đồng hồ
Các phát minh, bộ máy của Seiko
BÀI VIẾT LIÊN QUAN
Alpha Gel G Shock – Mềm mại nhưng võ nghệ chống rung cao cường
Dây Jubilee Rolex và tất tần tật những điều ít ai biết
Dây đồng hồ Oyster Rolex – Biểu tượng thời gian lừng danh
Barometer là gì? Lợi ích & cách hoạt động trên đồng hồ Casio
Baselworld là gì? Lịch sử 100 năm phát triển của Baselworld
Máy Ronda là gì? Tìm hiểu về “kẻ thế chỗ” ngoạn mục của ETA
Patek Philippe Seal – Tái định nghĩa về tiêu chuẩn đồng hồ Thuỵ Sỹ
Enamel là gì? Tất tần tật về kỹ thuật tráng men Enamel
THẢO LUẬN