Moonphase là gì? Moonphase không đơn giản chỉ là một hiện tượng tự nhiên, đây còn là chức năng thú vị có thể hiển thị chu kỳ trăng trên đồng hồ. Đồng hồ Moonphase được người dùng yêu thích vì tính thẩm mỹ, phù hợp với những trường hợp cần hoạt động ngoài trời và theo dõi kỳ trăng.
Giải mã tất tần tật về đồng hồ Moonphase
Chức năng Moonphase xuất hiện từ cuối thế kỷ 16, đầu thế kỷ 17, từ đó trở nên phổ biến, sử dụng rộng rãi cho các chiếc đồng hồ có thể đo kỳ trăng.
1. Moonphase là gì?
Moonphase ban đầu thuật ngữ nói đến chu kỳ của Mặt Trăng trong quá trình quay quanh Trái Đất vì vốn dĩ mỗi giai đoạn khác nhau thì Mặt Trăng sẽ có hình dạng, độ sáng và nhiều yếu tố khác nhau. Trung bình Mặt Trăng sẽ mất gần 30 ngày để chuyển động hết 1 vòng nên hình dạng Mặt Trăng nhìn từ Trái Đất sẽ thay đổi mỗi ngày tùy thuộc vào vị trí của nó so với Trái Đất.
Có 8 pha chính của mặt trăng bao gồm:
- Trăng non: Hay còn gọi là thời điểm không có trăng vì thời gian này không thể quan sát Mặt Trăng bằng mắt thường.
- Trăng lưỡi liềm: Thời điểm này Mặt Trăng khuyết, có hình dạng như chiếc lưỡi liềm mỏng màu bạc bên phải.
- Phần tư đầu tiên: Có thể nhìn thấy Mặt Trăng là một nửa hình tròn bên phải
- Trăng lưỡi liềm đầu tháng: Khi này là hơn 1 nửa hình tròn của Mặt Trăng được chiếu sáng, nhưng vẫn chưa tròn.
- Trăng tròn: Toàn bộ Mặt Trăng được chiếu sáng, tạo thành một vòng tròn sáng.
- Trăng khuyết: Phần ánh sáng ít hơn ở phía bên phải.
- Phần tư cuối cùng: Một hình bán nguyệt ở bên trái, đây là phản chiếu đối xứng của phần tư đầu tiên.
- Trăng lưỡi liềm khuyết: Hình dạng lưỡi liềm mỏng màu bạc bên trái.

Các giai đoạn của Mặt Trăng được Nasa cung cấp chính thức
Moonphase trở nên có sức ảnh hưởng với con người khi nó gắn liền với nhiều sự kiện tự nhiên, văn hóa. Từ xa xưa, ở các nền văn minh cổ đại con người đã theo dõi kỳ trăng để đếm thời gian, tạo ra lịch âm mà một số nơi và tôn giáo vẫn sử dụng cho đến ngày nay như Trung Quốc hay Ấn Độ giáo, Hồi giáo. Mặc dù sử dụng lịch dương nhưng văn hóa Việt Nam vẫn sử dụng lịch âm để kỷ niệm các dịp lễ Tết, văn hóa cưới hỏi,… hay nhiều lĩnh vực khác.
Đồng hồ Moonphase là gì? Tất cả những gì bạn cần biết về đồng hồ Moonphase
2. Đồng hồ Moonphase là gì và độ chính xác ra sao

Chiếc đồng hồ Moonphase Doxa Trofeo ChronoMax D128RWH
Đồng hồ Moonphase là gì?
Moonphase được sử dụng làm thuật ngữ chỉ đồng hồ có một cửa sổ phụ hiển thị các giai đoạn chính của Mặt Trăng, thông thường trên đồng hồ sẽ chỉ hiển thị 4 giai đoạn chính: Trăng non, trăng tròn, trăng lưỡi liềm đầu tháng, trăng lưỡi liềm cuối tháng. Trên mặt của một chiếc đồng hồ có tích hợp chức năng này sẽ hiển thị hình ảnh hoặc chữ thể hiện tuần trăng khớp với ngày tháng.
Nhờ có chức năng này mà người dùng có thể theo dõi lịch âm trên đồng hồ, một chức năng khá thú vị. Để sản xuất đồng hồ có chức năng này đòi hỏi kỹ thuật cao vì khá phức tạp, chính vì vậy mà Moonphase cũng có giá đắt đỏ hơn những chiếc đồng hồ bình thường.
Các tính năng trên đồng hồ khác, có thể bạn chưa biết?
- Đồng hồ chức năng Chronograph là gì? Ưu điểm và cách dùng
- Chống nước 3ATM là gì? Ưu, nhược điểm và Cách sử dụng đúng
- Tính năng EOL là gì? Cách EOL bảo vệ chiếc đồng hồ của bạn
Độ chính xác của Moonphase ra sao?
Độ chính xác tùy thuộc vào bộ máy, với máy pin hay điện tử thì chức năng này có thể hoạt động liên tục, cho độ chính xác cao vì đã tính toán trước. Còn ở đồng hồ cơ có bộ máy phức tạp thì việc thiết kế phải đảm bảo bánh răng đủ lớn, thường xuyên lên cót, bảo trì để không xảy ra sai số.
Chức năng theo dõi tuần trăng được thiết kế để theo dõi các giai đoạn của trăng trong khoảng 29 ngày, 12 giờ, 44 phút và 2,9 giây (1 chu kỳ trăng tròn). Cơ chế này có độ chính xác cao, hiển thị đúng tình trạng trăng theo ngày, thường chỉ sai số rất nhỏ sau nhiều chu kỳ.
Các thương hiệu xa xỉ có cách nâng cao độ chính xác của Moonphase với cách sử dụng bánh xe dẫn động 135 răng, cơ chế này chỉ sai lệch một ngày sau 122 năm. Con số này tuy nhiều nhưng không thể so sánh với đồng hồ của Andreas Strehler khi có thể hoạt động chính xác tới 2 triệu năm, con số quá ấn tượng này đã giúp nhà chế tác tài ba này ghi tên mình vào kỷ lục Guiness.

Cỗ máy Sauterelle à heure mondiale có thể tính tuần trăng chính xác đến 2 triệu năm
3. Lợi ích của đồng hồ có chức năng Moonphase
Với chức năng hiển thị kỳ trăng, sẽ có thêm một số lợi ích khiến nhiều người dùng yêu thích:
- Tăng thêm tính thẩm mỹ: Những chiếc đồng hồ có chức năng này thường có thiết kế phức tạp, tinh tế, có những biểu tượng như Mặt Trăng, Ngôi Sao,… khắc hay vẽ trên mặt số mang lại vẻ đẹp độc đáo.
- Theo dõi lịch Mặt Trăng: Đúng với cái tên thì người dùng có thể theo dõi tuần trăng, điều này sẽ cần thiết với nhiều nền văn hóa cũng như phù hợp với người hay vận động ngoài trời. Theo dõi kỳ trăng trên chính chiếc đồng hồ như một lời nhắc nhở về tình yêu với vẻ đẹp của thiên nhiên, thể hiện niềm đam mê của những người đam mê thiên văn học.
- Mang giá trị nghệ thuật: Chức năng giúp gợi nhớ những giá trị cổ điển của đồng hồ truyền thống với cỗ máy, cơ chế phức tạp, phản ánh sự khám phá, tôn vinh thời gian của người chế tạo.
- Có tính đầu tư: Cơ chế xem kỳ trăng đòi hỏi thiết kế phức tạp, tỉ mỉ, kỹ thuật cao nên giá thành sẽ nhỉnh hơn thông thường, vì thế khi sở hữu một chiếc Moonphase đồng thời mang tính đầu tư.
- Tính chính xác cao: Một chiếc Moonphase đạt tiêu chuẩn luôn có độ chính xác cao cả về thời gian và chu kỳ trăng.
- Ý nghĩa sinh hoạt và lao động: Chu kỳ Mặt Trăng gắn liền với nhiều hiện tượng tự nhiên như thủy triều, mực nước, những đêm có trăng tròn thường có ánh sáng,… từ đó gắn liền với văn hóa sinh hoạt, lao động của con người như đánh bắt, trồng trọt và thu hoạch mùa màng, đoán biết được chu kỳ sống, sinh sản của động vật, côn trùng, sâu bệnh,…
- Ý nghĩa tín ngưỡng: Ở nhiều tín ngưỡng và tôn giáo người ta thường thực hiện các nghi lễ vào ban đêm khi có trăng tròn, ví dụ như theo tín ngưỡng của người Việt thì sẽ cúng rằm phá cỗ Trung thu là ngày trăng tròn tháng Tám âm lịch, lễ Vu lan báo hiếu cũng được thực hiện vào ngày rằm tháng Bảy,…
4. Có 2 phong cách đồng hồ Moonphase
Chức năng Moonphase thiết kế hiển thị trên mặt số với hai phong cách thiết kế phổ biến là bosom và xuyên tâm, mặc dù vậy cả hai đều vận hành theo cùng một cơ chế của chức năng này.
- Moonphase bosom

Một chiếc bosom Frederique Constant Classics Moonphase FC-335MC4P5
Phong cách này phổ biến, ứng dụng nhiều hơn với phương pháp sử dụng đồ họa vẽ hoặc khắc để hiển thị các pha trăng tròn, trăng khuyết thông qua cửa sổ hình lưỡi liềm. Hình trăng tròn và trăng khuyết sẽ tự động di chuyển vào khung cửa sổ khi hết một chu kỳ quay của bánh răng.
- Moonphase xuyên tâm (radial)

Mẫu Moonphase xuyên tâm nhà Chanel
Cửa sổ của radial thường là hình tròn có hiển thị hình Trăng từng giai đoạn (hoặc tên) và thêm cả các ngày trong tháng. Thay vì di chuyển hình Mặt Trăng thì phong cách này dùng kim để chỉ hình Mặt Trăng (hoặc tên gọi kỳ trăng) và đôi khi ngày tương ứng với giai đoạn của trăng.
Đồng hồ Moonphase hoạt động như thế nào?

Bánh răng được thiết kế dựa trên chu kỳ trăng
Cơ chế hoạt động của Moonphase trên máy cơ được các nghệ nhân sáng tạo, tính toán kỹ càng dựa trên một chu kỳ trăng khoảng 29.5 ngày. Chức năng này hoạt động chủ yếu dựa trên bánh xe dẫn động có 59 răng (bằng một chu kỳ 29.5 ngày x2), khi hoạt động bánh răng này sẽ tiến lên 1 nấc sau 24 giờ. Sau khi đi hết một vòng chu kỳ thì đĩa có hình Mặt Trăng nối với bánh răng cũng sẽ chuyển động thay đổi vị trí của các hình Mặt Trăng. Mặc dù có độ chính xác cao nhưng cơ chế bánh xe 59 răng vẫn sẽ bị sai lệch sau khoảng 2 năm 7 tháng 15 ngày, có nghĩa khoảng 3 năm thì người dùng phải điều chỉnh lại chức năng này trên đồng hồ.
Đối với máy pin có cấu tạo khác thì nó tính chu kỳ trăng theo thuật toán cài đặt sẵn bởi nhà sản xuất.
Lịch sử về đồng hồ Moonphase

Chiếc đồng hồ quả quýt có chức năng xem kỳ trăng
Con người đã theo dõi kỳ trăng từ rất xa xưa tại các nền văn minh cổ đại như Hy Lạp, Trung Quốc,…để phục vụ cho trồng trọt, săn bắt hay các nghi lễ tôn giáo và dần hình thành lịch âm, hay còn gọi là lịch Mặt Trăng. Tuy nhiên, đến cuối thế kỷ 16, đầu thế kỷ 17 thì chiếc đồng hồ có Moonphase mới lần đầu tiên xuất hiện tại Anh Quốc, qua bàn tay chế tác của nghệ nhân đồng hồ và là nhà toán học Nicolaus Kratzer, ông tạo ra chiếc đồng hồ bỏ túi này cho nhà thiên văn học nổi tiếng Nicolaus Copernicus với mục đích cùng nghiên cứu về thiên văn học.
Từ tiền đề đó, thế kỷ 18 và 19 là thời kỳ phát triển của đồng hồ đo kỳ trăng khi các thương hiệu Thụy Sỹ như Breguet, Patek Philippe hay Vacheron Constantindu du nhập và phát triển Moonphase thành đồng hồ đeo tay. Đến giai đoạn này, không chỉ là sản phẩm dành riêng cho người đam mê thiên văn học mà nó còn được giới quý tộc, thượng lưu vô cùng yêu thích và trở thành biểu tượng cho sự đẳng cấp.
Đầu thế kỷ 20, khi phong trào Art Deco mau chóng thịnh hành thì Moonphase cũng phát triển với nhiều vật liệu, thiết kế mới độc đáo, Cartier và Jaeger-LeCoultre là hai thương hiệu đã cho ra mắt nhiều chiếc Moonphase đậm tính nghệ thuật, từ đó ghi dấu chức năng năng này như một kiểu thiết kế cao cấp và nghệ thuật.
Năm 1970 chứng kiến sự ra đời của đồng hồ máy thạch anh với ưu điểm giá thành rẻ, đo thời gian chuẩn xác khiến đồng hồ cơ nói chung và Moonphase nói riêng trở nên kém hấp dẫn với đại đa số người dùng. Nhưng với người yêu nghệ thuật đồng hồ thì điều này không phải là thử thách quá lớn khi các nghệ nhân tích hợp chức năng này vào bộ máy cơ, nâng cao tính phức tạp trong kỹ thuật chế tác và trang trí, làm sống lại những giá trị mà chức năng đo kỳ trăng mang lại.
Ngay từ ban đầu thì các nhà thiên văn học và thủy thủ người Châu Âu là những đối tượng mong muốn và yêu thích sử dụng đồng hồ Moonphase, tuy nhiên vì tính độc đáo và phát triển không ngừng theo thiên hướng nghệ thuật mà chức năng này trở nên phổ biến với người yêu thích đồng hồ khắp nơi trên thế giới cho đến ngày nay. Năm 2017 đánh dấu một bước cải tiến lớn khi chiếc đồng hồ Sauterelle à heure mondiale có cách đo kỳ trăng chính xác nhất, chỉ sai 1 ngày trong 2 triệu năm.
Vì sao nhiều người yêu thích đồng hồ Moonphase?
Với thời đại công nghệ tiên tiến như hiện tại, liệu con người có cần theo dõi chu kỳ trăng trên đồng hồ? Trong khi thực chất internet có đầy đủ mọi thông tin mà người ta dùng, thậm chí có tính chính xác vượt trội hơn nhiều. Vậy lý do nào mà Moonphase vẫn đang phát triển và trở nên phức tạp hơn sau hàng thế kỷ?

Đồng hồ Moonphase vẫn đang được yêu thích cho đến ngày nay – Hình đồng hồ Longines Master Moon Phase L2.909.4.97.6
- Đậm chất cổ điển với tính kỳ công, thẩm mỹ, nghệ thuật
Với bề dày lịch sử hình thành, phát triển thì Moonphase dường như đã là một phần của đồng hồ cổ điển. Đối với người yêu đồng hồ thì đây là minh chứng cho tính nghệ thuật, sáng tạo và giá trị lâu đời. Sở hữu chiếc đồng hồ đeo tay xem được lịch Mặt Trăng không đơn giản là công cụ xem tuần trăng mà còn là sở hữu tuyệt tác sáng tạo của con người thông qua cả quá trình quan sát, nghiên cứu, sáng tạo, kỹ thuật tích hợp hiện tượng thiên văn vào công nghệ đồng hồ. Với độ kỳ công, tỉ mỉ từng chi tiết của bộ máy, thiết kế kiểu này rất đáng giá, thích hợp để người dùng đầu tư.
- Gắn kết con người với thiên nhiên
Bằng việc đo kỳ trăng khiến người dùng có cảm giác hiểu biết hơn về các hiện tượng tự nhiên cũng như thiên nhiên xung quanh chứ không đơn giản là xem thời gian một cách máy móc.
- Moonphase khiến chiếc đồng hồ sinh động và thể hiện giá trị cá nhân
Chuyển động cùng với hình ảnh của Mặt Trăng, Ngôi Sao,… giúp mặt số thay đổi từng chút mỗi ngày. Theo dõi tuần trăng trên đồng hồ cũng có thể trở thành thói quen thú vị, trở thành câu chuyện đặc biệt thể hiện tình yêu nghệ thuật của người dùng yêu thích tính năng này.
- Có đa dạng lựa chọn đồng hồ Moonphase
Ngày nay, Moonphase trở nên phổ biến từ các thương hiệu cao cấp đến tầm trung, trở nên dễ tiếp cận, ứng dụng.

Chiếc Casio MTP-M305L-7AVDF phân khúc giá rẻ
Bài viết trên là giải đáp cho câu hỏi “Moonphase là gì?”. Đây không chỉ là một chức năng được tích hợp vào đồng hồ mà còn là minh chứng cho một thời kỳ lịch sử phát triển đồng hồ, khám phá vũ trụ và sáng tạo vô hạn của con người.
Xem thêm các BST đồng hồ Moonphase nổi bật:
BÀI VIẾT LIÊN QUAN
Retrograde là gì? Tìm hiểu chức năng kim đồng hồ quay trở lại
Big Date là gì? Tại sao các hãng đồng hồ xa xỉ rất hay sử dụng?
ETA 2892-2 trở thành tiêu chuẩn cho nhiều thương hiệu Thụy Sỹ
Review cỗ máy 6R15 Seiko phổ biến nhất trong đồng hồ hiện đại
Từ thô sơ đến tuyệt tác: Quá trình thuộc da tạo nên đẳng cấp
Slide rule – Vòng bezel xoay đa tính năng trên đồng hồ
Vàng 18K trên đồng hồ là gì? Điều gì tạo nên sức hút của nó?
Kỹ thuật đánh bóng đen Sallaz Polishing thủ công bậc thầy
THẢO LUẬN