Bộ máy Cal 46943 – Mệnh danh “Workhorse Movement” của Orient

Bộ máy Cal 46943 được mệnh danh là “Workhorse Movement” – bền bỉ theo năm tháng, mạnh mẽ như một cỗ máy không biết mệt mỏi. Dưới lớp vỏ thép rắn rỏi, bộ máy này ẩn chứa những câu chuyện thú vị về lịch sử, cải tiến và dấu ấn đặc trưng của đồng hồ Orient suốt hơn nửa thế kỷ.

MỤC LỤC › 5 điều thú vị về bộ máy Cal 46943 “Nồi đồng cối đá” tin cậy 1. Xuất hiện những năm 1970, kế thừa tinh hoa từ Seiko Cal 7006 2. Hệ thống chống sốc từ Diashock đến Novodiac và trở lại 3. Sự thay đổi trong thiết kế bánh đà: Từ bán nguyệt đến góc tư 4. Dấu ấn riêng của Orient với cấu trúc điều chỉnh lịch thứ độc đáo 5. Thuộc Cal 469xx và các biến thể của chúng › Lịch sử ra đời bộ máy Cal 46943

5 điều thú vị về bộ máy Cal 46943 “Nồi đồng cối đá” tin cậy

1. Xuất hiện những năm 1970, kế thừa tinh hoa từ Seiko Cal 7006

Cal 46943 là một trong những bộ máy “đời đầu” của thương hiệu Orient, ra mắt vào năm 1971. Có mặt trong một số mẫu huyền thoại như Orient SK, Orient Mako, Orient Three Star,… Bộ máy này đích thực là “nồi đồng cối đá” bền bỉ của Orient.

Bộ máy Cal 46943 thuộc dòng máy cơ tự động (Automatic), thời gian trữ cót 40 giờ, 21 chân kính, tần số dao động 21.600 vph, sai số trong khoảng -15 đến +25 giây/ngày. Điểm đặc biệt của là được sản xuất In-house hoàn toàn tại Nhật Bản, vốn là thế mạnh của Orient, vừa đảm bảo về đầu ra chất lượng cũng như có được mức chi phí phù hợp.

Vì thuộc đời đầu nên Orient Cal 46943 chưa có chức năng Handwinding (lên cót tay thủ công) cùng Hacking Stop (dừng kim giây khi chỉnh giờ). Nhưng chính sự tối giản này đã giúp giảm thiểu rủi ro hỏng hóc, sai lệch và duy trì sự bền bỉ.

Điều thú vị là Cal 46943 của Orient không phát triển hoàn toàn từ con số 0. Thực tế, nó kế thừa và cải tiến từ Seiko Cal 7006 – một cỗ máy nổi tiếng với sự bền bỉ, chính xác của thương hiệu Seiko đình đám.

Orient đã có một bước đi chiến lược khi mua lại giấy phép sản xuất bộ máy Seiko Caliber 7006, tiền thân của dòng máy Seiko 7S26 nổi tiếng sau này. Cùng với đó, họ cũng mua lại giấy phép sử dụng hệ thống Magic Lever, một cơ chế lên dây cót tự động hai chiều ưu việt của bộ máy Seiko 6600. Sự kết hợp giữa hai công nghệ tiên tiến này đã cho ra đời dòng máy Orient 46xxx, mà tiêu biểu nhất chính là bộ máy Orient Caliber 46943.

Với khả năng hoạt động bền bỉ và ổn định như một con ngựa thồ chăm chỉ, dòng máy 46xxx và Caliber 46943 xứng đáng với danh hiệu “Workhorse Movement”.

Điển hình là đồng hồ Orient SK Crystal 21 Jewels sử dụng bộ máy này. Đến nay, chúng vẫn xuất hiện ở thị trường đồng hồ thứ cấp, với cỗ máy đáng tin cậy, có tuổi thọ kéo dài hàng chục năm mà không cần bảo trì nhiều.

Đã hơn 50 năm từ khi ra mắt nhưng bộ máy Cal 46943 đời đầu vẫn còn hoạt động tốt, cho thấy chất lượng vượt thời gian của bộ máy huyền thoại này.

2. Hệ thống chống sốc từ Diashock đến Novodiac và trở lại

Ban đầu, Orient Cal 46943 sử dụng hệ thống chống sốc Diashock của Seiko – cơ chế giúp bảo vệ trục bánh xe cân bằng khi đồng hồ bị va đập mạnh. Có thiết kế gồm một chân kính đặc biệt cùng lò xo hình chữ nhật (hai chấu), giúp hấp thụ chấn động theo nhiều hướng khác nhau.

Đến giữa 1975, Orient chuyển sang dùng Novodiac – hệ thống chống sốc của Thụy Sỹ (thuộc Incabloc), có cấu trúc đơn giản hơn, sử dụng một lò xo hình ngôi sao (ba chấu) để giữ chân kính, giúp giảm thiểu số linh kiện, dễ dàng bảo trì hơn. Vào năm 2000, Orient đã quay lại sử dụng Diashock, vì để đồng bộ các bộ phận và theo đuổi lý tưởng “bộ máy In-house” của mình.

Bên cạnh đó, Orient 46943 còn có thêm hệ thống chống sốc Diafix, giúp chống sốc tốt hơn ở bánh xe gai cùng bánh răng truyền động kim giây (bánh răng thứ 3) – một đặc điểm mà ngay cả nhiều dòng máy Seiko cùng thời cũng không có. Mang lại khả năng chống sốc tốt hơn trước đây, khi chỉ có chống sốc ở bộ dao động.

So với Rolex (nhà tiên phong trang bị chống sốc tương tự) thì hệ thống Diafix của Orient có mức độ hoàn thiện không cao, bề mặt khá thô sơ khi chỉ xử lý bằng phương pháp thổi cát. Tuy nhiên, chất lượng chống sốc cùng độ chính xác tuyệt vời, chứng minh bằng sự ưa chuộng hơn 50 năm qua và đã sản xuất hơn 1 triệu chiếc.

Việc Orient chuyển đổi giữa hai hệ thống này trong lịch sử phản ánh sự thay đổi trong chiến lược sản xuất và triết lý thiết kế của hãng.

3. Sự thay đổi trong thiết kế bánh đà: Từ bán nguyệt đến góc tư

Một điểm đặc biệt trong lịch sử phát triển của Cal 46943 chính là sự thay đổi trong thiết kế bánh đà (rotor). Những phiên bản đầu tiên của máy 469 (đầu thập niên 70) sử dụng bánh đà hình bán nguyệt, tương tự như Seiko Cal 7006.

Đến cuối thập niên 70, Orient bắt đầu một cuộc chuyển mình trong thiết kế bộ máy. Họ chuyển từ kiểu bánh đà bán nguyệt sang bánh đà góc tư (quarter-circle rotor), một thiết kế tương đồng với các dòng máy Seiko nổi tiếng sau này như 7000, 7001, 7002, 7005, 7006, 7009, 7019, 7S26 và 7S36.

Sự thay đổi này mang lại thiết kế gọn gàng hơn, giảm bớt trọng lượng của bánh đà, tối ưu hóa hiệu suất lên dây cót nhờ sự kết hợp với cơ chế Magic Lever và làm giảm hao mòn trục rotor, giúp kéo dài tuổi thọ khi sử dụng lâu dài.

Một số tài liệu trước đây như watchmandan, watch-wiki trích dẫn từ Adriano cho rằng Cal 469xx có 17, 19 hoặc 21 chân kính trước năm 1975. Tuy nhiên, dựa theo ảnh chụp trên trang rannfft.de, bộ máy Cal 46943 có 21 chân kính ngay từ khi ra mắt.

Thực tế, trên các mẫu Orient cổ như Orient 3 sao, SK,.. giai đoạn đầu (1970 – 1975) đều có khắc chữ “21JEWELS” hay “TWENTY ONE”. Thông tin này được giới sưu tập đánh giá là khá chính xác, mặc dù Orient chưa lên tiếng chính thức về điều này.

4. Dấu ấn riêng của Orient với cấu trúc điều chỉnh lịch thứ độc đáo

Bộ máy Cal 46943 có cấu trúc điều chỉnh lịch thứ bằng nút bấm ở vị trí 2 giờ. Một đặc trưng giúp phân biệt các mẫu Cal 469xx với phần lớn bộ máy tự động khác trên thị trường.

Lý do tại sao Orient chọn cách điều chỉnh lịch thứ bằng nút bấm?

Như đã nói, bộ máy Cal 46943 xuất phát từ nền tảng Seiko 7006. Vì Seiko 7006A (1970) lúc bấy giờ chỉ hỗ trợ chỉnh nhanh lịch ngày thông qua núm vặn, không có chức năng chỉnh nhanh lịch thứ. Phiên bản nâng cấp là Seiko 7009A (1971) đã thêm tính năng chỉnh nhanh lịch thứ nhưng thay vì chỉnh qua núm vặn, Seiko sử dụng nút bấm riêng ở vị trí 2 giờ.

Khi Orient mua bản quyền Seiko 7006A để phát triển Cal 469, họ cũng tiếp thu cơ chế chỉnh lịch thứ bằng nút bấm từ Seiko 7009A. Tuy nhiên, thay vì tiếp tục cải tiến tích hợp thành 1 núm vặn như Seiko 7S26, Orient vẫn giữ nguyên cơ chế nút bấm riêng vị trí 2 giờ suốt nhiều thập kỷ, đến khi ngừng sản xuất.

Vì vậy, đến nay đã trở thành điểm đặc trưng của thương hiệu Orient, nổi bật ở dòng Orient 3 Sao, Ray, Mako đời đầu.

Cơ chế này được giữ nguyên trong suốt nhiều thập kỷ, đến khi Orient giới thiệu dòng máy Cal. F6 mới chính thức loại bỏ cơ chế này.

5. Thuộc Cal 469xx và các biến thể của chúng

Nhiều người nghĩ rằng “máy ngựa thồ” Orient Cal 46943 chỉ tồn tại ở một phiên bản duy nhất. Sự thật thì trong suốt hơn 50 năm, nó đã được Orient liên tục tinh chỉnh, phát triển thành nhiều biến thể khác nhau để phù hợp với từng dòng sản phẩm.

• Orient Cal 46943: là bộ máy khai sinh đầu tiên năm 1971, phiên bản tiêu chuẩn.
• Orient Cal 46941: chỉ có 17 chân kính, tính năng lịch ngày, thứ, cơ chế lên dây tự động, sử dụng chủ yếu trong các mẫu Orient Tri-Star giá rẻ, đã ngừng sản xuất.
• Orient Cal 46944: Thêm tính năng Hacking (dừng kim giây khi chỉnh giờ).
• Orient Cal 46945: Cải thiện khả năng chống sốc, chống từ, xuất hiện trên dòng Multi Year  Calendar.
• Orient Cal 46K40: Tích hợp Power Reserve Indicator (bảng đo năng lượng).
• Orient Cal 46A40: Lược bỏ hoàn toàn chức năng lịch ngày – thứ, chỉ giữ lại 3 kim cơ bản.
• Orient Cal 46N45: Tích hợp Power Reserve Indicator, có lịch ngày.

Lịch sử ra đời bộ máy Cal 46943

Giai đoạn 1970 – 1980 là một giai đoạn đầy biến động của ngành đồng hồ thế giới. Đây là thời kỳ Quartz Crisis (Cuộc khủng hoảng thạch anh) bùng nổ, khiến nhiều thương hiệu đồng hồ cơ truyền thống lâm vào tình trạng “khốn đốn”.

Tại Nhật Bản, Seiko, Citizen và Orient là ba thương hiệu lớn nhất. Trong khi Seiko cùng Citizen nhanh chóng đẩy mạnh sản xuất đồng hồ Quartz, Orient vẫn kiên trì với dòng máy cơ Automatic, tập trung vào phân khúc tầm trung.

Lúc bấy giờ, Orient không sở hữu khả năng tự sản xuất bộ máy từ đầu như Seiko, mà thay vào đó, hãng sử dụng máy dựa trên nền tảng của Seiko. Dẫn đến sự ra đời của bộ máy  Cal 46943 cơ tự động, phát triển dựa trên Seiko Cal 7006 nhưng tinh chỉnh hơn để phù hợp với triết lý thiết kế của Orient. Nhờ đó, bộ máy Cal 46943 đã trở thành sản phẩm mang bản sắc riêng của Orient, không còn là một bản sao hoàn toàn của Seiko.

Sau đó, Cal 46943 nhanh chóng trở thành bộ máy chủ lực của Orient. Trong quá trình phát triển, Orient đã thực hiện nhiều cải tiến để nâng cao độ bền cũng như tính năng (như đã đề cập ở trên). Và Orient đã thành công, Cal 46943 trở thành huyền thoại trong giới chơi đồng hồ, nổi tiếng hơn 50 năm cho đến ngày nay với biệt danh “Workhorse Movement” của Orient.

Xem thêm thông tin về bộ máy đồng hồ cơ Orient cùng nhiều thuật ngữ bộ máy khác

Ngọc Yến