Zaratsu Grand Seiko – Nghệ thuật đánh bóng thủ công “ăn tiền”

Bạn đã bao giờ tự hỏi điều gì khiến một chiếc Grand Seiko toả sáng rực rỡ dưới ánh đèn? Hay tại sao những người sành đồng hồ luôn trầm trồ trước độ hoàn thiện của thương hiệu Nhật Bản này? Câu trả lời nằm ở kỹ thuật đánh bóng Zaratsu – bí quyết tạo nên vẻ đẹp vượt thời gian mà ít hãng đồng hồ nào có thể sánh được.

MỤC LỤC › Phương pháp đánh bóng Zaratsu là gì? › Quy trình đánh bóng Zaratsu 1. Chuẩn bị vật liệu và công cụ 2. Đánh bóng bề mặt chính 3. Hoàn thiện các góc cạnh 4. Tạo hoàn thiện hairline › Một số câu hỏi liên quan đến Zaratsu 1. Sau khi đánh bóng Zaratsu đồng hồ có dễ trầy xước không? 2. Sự khác biệt giữa đánh bóng Sallaz và Zaratsu

Phương pháp đánh bóng Zaratsu là gì?

Đây là một kỹ thuật đánh bóng thủ công độc đáo, tượng trưng cho sự hoàn hảo trong nghệ thuật chế tác đồng hồ của Grand Seiko. Đặc điểm nổi bật của kỹ thuật này là quy trình tinh vi và phức tạp, tạo ra các cạnh sắc nét cùng bề mặt phản chiếu như gương.

Về nguồn gốc, thuật ngữ này xuất phát từ cách phát âm tiếng Nhật của tên một công ty châu Âu (Sallaz) mà thương hiệu từng mua máy đánh bóng và là cách mà những người đánh bóng Grand Seiko gọi quy trình sử dụng máy đó.

Nhiều người sở hữu Grand Seiko chia sẻ rằng vẻ đẹp của kỹ thuật đánh bóng Zaratsu là điều không thể tái hiện qua hình ảnh. Cách đồng hồ bắt sáng, tạo ra sự tương phản giữa các bề mặt đánh bóng và các bề mặt hoàn thiện hairline tạo nên một trải nghiệm thị giác độc đáo mà chỉ có thể cảm nhận trọn vẹn khi chiêm ngưỡng trực tiếp.

Nhân vật chủ chốt đề ra phương pháp đánh bóng này đó là Taro Tanaka – Một nhà thiết kế có sức ảnh hưởng lớn trong ngành chế tác đồng hồ Nhật. Ông chia sẻ bản chất của kỹ thuật này hướng đến cái gọi là “Grammar of Design” – Nói ngắn gọn là chỉ sự hoàn hảo tuyệt đối. Zaratsu thể hiện một quy trình tinh vi và phức tạp, tạo các cạnh bén nhọn và bề mặt phản chiếu hoàn hảo.

Kỹ thuật đánh bóng tuyệt vời tạo nên vỏ ngoài sáng bóng như gương

Quy trình đánh bóng Zaratsu

Bạn có thể tưởng tượng một quá trình đòi hỏi sự kiên nhẫn tuyệt đối, kỹ năng siêu việt và con mắt tinh tường đến mức khó tin? Đó chính là quy trình đánh bóng Zaratsu – bí quyết tạo nên vẻ đẹp không thể bắt chước của đồng hồ Grand Seiko.

1. Chuẩn bị vật liệu và công cụ

Nghệ nhân Grand Seiko bắt đầu bằng việc chuẩn bị máy đánh bóng đặc biệt với bánh xe làm từ thiếc. Không giống các máy đánh bóng thông thường, thiết bị này cho phép kiểm soát chính xác áp lực và góc độ.

Họ làm sạch và làm ướt bánh xe đánh bóng – một bước đơn giản nhưng vô cùng quan trọng. Nếu bánh xe không hoàn hảo, toàn bộ quá trình sẽ thất bại.

2. Đánh bóng bề mặt chính

Đây là bước quan trọng nhất và đòi hỏi kỹ năng cao nhất:

• Nghệ nhân cố định vỏ đồng hồ trên đầu kẹp đặc biệt
• Họ ấn bề mặt kim loại vào bánh xe quay với áp lực chính xác
• Mỗi bề mặt được đánh bóng riêng biệt với góc độ tuyệt đối
• Quá trình này có thể kéo dài hàng giờ cho một mặt nhỏ

Hiệu ứng poly-noir (hiệu ứng tương phản đen-trắng) là đặc trưng của kỹ thuật Zaratsu.

Hãy tưởng tượng bạn đang cầm trên tay một chiếc Grand Seiko và xoay nhẹ cổ tay. Bạn sẽ thấy ánh sáng “nhảy múa” trên bề mặt vỏ theo cách mà không một thương hiệu nào khác có thể tạo ra. Đó chính là điều khiến những người sành đồng hồ phải dừng lại và ngắm nhìn lâu hơn. Khi ánh sáng lướt qua các mặt phẳng được đánh bóng Zaratsu, nó tạo ra hiệu ứng chuyển đổi giữa đen tuyền và trắng bạc một cách đột ngột – không có vùng xám hay chuyển tiếp mờ nhạt.

Như Chuyên gia đánh bóng Yuji Kuroki của xưởng chế tác Shinshu Watch Studio cho biết: “Cái khó khi thực hiện Zaratsu là phải canh được sự cân bằng hoàn hảo. Có thể một phần đã được đánh bóng tốt nhưng so sánh giữa mặt trái và phải lại có sự khác nhau. Do đó mà thực hiện đánh bóng cẩn thận từng phần là vẫn chưa đủ trọn vẹn. Thay vào đó, những người thợ cần mẫn phải tăng áp lực được sử dụng để giữ bề mặt trên đĩa và hoàn thành công việc một cách nhanh chóng trong khi quan sát toàn bộ sản phẩm. Phải mất khoảng vài tháng để có được cảm giác và kỹ năng thực tế cần thiết cho một người thợ đánh bóng Zaratsu chuyên nghiệp.”

3. Hoàn thiện các góc cạnh

Mọi bề mặt của đồng hồ được đánh bóng đến mức phẳng lỳ, hoàn toàn không có vết xước. Điều này cho phép ánh sáng phản chiếu hoàn hảo, tạo ra hiệu ứng gương đẹp mắt mà khó thương hiệu nào sánh được.

Để đạt được điều này, nghệ nhân phải:

• Điều chỉnh góc đánh bóng với độ chính xác cực cao
• Duy trì áp lực đều đặn suốt quá trình
• Liên tục kiểm tra dưới ánh sáng đặc biệt
• Thực hiện lại nếu phát hiện bất kỳ khiếm khuyết nào

Sự chuyển tiếp mượt mà giữa các mặt phẳng và những đường cắt sắc nét là minh chứng cho trình độ thủ công của người Nhật, thể hiện triết lý wabi-sabi – vẻ đẹp trong sự không hoàn hảo, tạm bợ và dang dở.

4. Tạo hoàn thiện hairline

Bước cuối cùng là tạo ra các đường vân siêu mịn (hairline) trên những bề mặt được chỉ định. Kỹ thuật này tạo ra những đường vân mảnh như sợi tóc, vừa giảm phản chiếu chói mắt vừa tạo tương phản với các bề mặt bóng gương.

Kỹ thuật hoàn thiện hairline (đường vân mảnh như sợi tóc) tạo ra những đường chải xước mịn màng trên bề mặt. Tưởng tượng như những đường kẻ song song siêu mỏng, chỉ rộng khoảng 1/10 sợi tóc người. Kết quả là một bề mặt đồng hồ vừa bắt sáng vừa giảm phản chiếu chói mắt.

• Nghệ nhân lặp lại việc ấn và trượt vỏ đồng hồ trên giấy nhám đặc biệt
• Họ sử dụng giấy nhám có độ nhám từ 400-800
• Với bề mặt nhỏ, họ dùng bàn chải đặc biệt
• Với bề mặt lớn, họ dùng công cụ bánh xe xoay

Tùy vào kích thước bề mặt để quyết định cách thức hoàn thiện như thế nào. Với những bề mặt có kích thước nhỏ sẽ sử dụng bàn chải đặc biệt, trong khi đó với mặt số rộng sẽ xem xét vẽ lên hoặc sử dụng công cụ bánh xe xoay. Đây là quy trình đòi hỏi sức tập trung cao độ, kỹ thuật cao, tránh phạm vào các góc, đường cắt sắt nét được tạo ra từ Zaratsu trước đó.

Một số câu hỏi liên quan đến Zaratsu

1. Sau khi đánh bóng Zaratsu, đồng hồ có dễ trầy xước không?

Theo trải nghiệm thực tế của những người sở hữu lâu năm, đồng hồ sau khi được đánh bóng Zaratsu vẫn có thể bị trầy xước trong quá trình sử dụng hàng ngày. Tuy nhiên, với đặc tính bề mặt cứng cáp, khả năng chống trầy của chúng thường cao hơn đáng kể so với đồng hồ có bề mặt hoàn thiện thông thường.

Thông tin thêm: Qua quá trình theo dõi và bảo dưỡng nhiều chiếc Grand Seiko cho khách hàng tại Đồng Hồ Hải Triều, chúng tôi nhận thấy vết xước nhỏ trên bề mặt đánh bóng Zaratsu thường ít đáng lo ngại hơn trên các bề mặt hoàn thiện thông thường. Từng có trường hợp khách hàng sở hữu chiếc SBGJ201 “Mt. Iwate” trong 5 năm, dù đeo thường xuyên nhưng các góc cạnh vẫn giữ được độ sắc nét ấn tượng. Tuy nhiên, khi cần đánh bóng lại, quy trình này đòi hỏi phải gửi về trung tâm bảo hành chính hãng vì kỹ thuật đặc biệt này.

2. Sự khác biệt giữa đánh bóng Sallaz và Zaratsu

Nhắc đến kỹ thuật làm bóng bề mặt trong đồng hồ, sẽ là thiếu sót nếu không kể đến nghệ thuật Sallaz. Đánh bóng Sallaz sử dụng nhằm cải thiện độ mịn cũng như độ đồng đều của bề mặt trần đồng hồ trước khi tiến hành hoàn thiện. Thực tế, Sallaz có thể được xem là nền tảng của Zaratsu (“Zaratsu” là phát âm tiếng Nhật của “Sallaz”).

Bảng so sánh giữa đánh bóng Sallaz và Zaratsu

	Zaratsu	Sallaz
Nguồn gốc	Có nguồn gốc từ Nhật Bản	Có nguồn gốc từ Thụy Sỹ
Quy trình	Sử dụng một miếng vải hoặc giấy nhám gắn trên một đĩa kim loại quay với tốc độ cao. Người thợ thủ công sẽ ấn bề mặt kim loại vào miếng nhám để tạo ra một bề mặt bóng gương hoàn hảo, đồng thời loại bỏ mọi vết xước và khuyết điểm.	Cũng sử dụng dụng cụ mài một miếng vải hoặc giấy nhám và bột mài. Quá trình đánh bóng được thực hiện bằng tay, với nhiều góc độ và áp lực khác nhau Điều này giúp tạo ra một bề mặt có độ sâu và chiều không gian hơn, với đường vân tinh tế và bắt sáng.
Độ hoàn thiện	Tạo ra một bề mặt bóng gương hoàn hảo, phẳng lì và không có bất kỳ khuyết điểm nào.Ánh sáng phản chiếu trên bề mặt sẽ tạo ra một hiệu ứng gương, rất đẹp mắt.	Hình thành một bề mặt bóng nhưng có độ sâu và chiều không gian hơn. Ánh sáng phản chiếu trên bề mặt sẽ tạo ra những đường vân và hiệu ứng bắt sáng đa dạng, mang lại vẻ đẹp sang trọng và cổ điển.

Kỹ thuật đánh bóng Zaratsu là một phần trong hệ sinh thái công nghệ toàn diện của Seiko. Khi kết hợp với bộ máy Spring Drive – công nghệ kết hợp giữa cơ học và điện tử độc đáo, Grand Seiko tạo ra trải nghiệm hoàn hảo từ bên trong đến bên ngoài.

Cùng với đó, các vật liệu độc quyền như mạ Dual-Curve sapphire và hợp kim Titanium Bright nhẹ, cứng, chống xước tạo nên sự bền bỉ vượt trội cho sản phẩm. Microartist Studio – xưởng chế tác cao cấp nhất của Seiko – là nơi những nghệ nhân hàng đầu kết hợp kỹ thuật Zaratsu với các phương pháp hoàn thiện thủ công khác, tạo ra những chiếc đồng hồ Credor và Grand Seiko giới hạn với mức độ hoàn thiện tiệm cận tuyệt đối.

Kỹ thuật này không chỉ là công đoạn đánh bóng đơn thuần mà còn là điểm hội tụ của nhiều yếu tố trong triết lý chế tác đồng hồ của Grand Seiko. Từ việc lựa chọn vật liệu, thiết kế theo nguyên tắc Grammar of Design, cho đến quy trình gia công thủ công tỉ mỉ – tất cả tạo nên một chiếc đồng hồ không chỉ chính xác mà còn mang giá trị thẩm mỹ đỉnh cao, thể hiện tinh thần monozukuri (nghệ thuật chế tác) của người Nhật.

Kết luận

Bên cạnh Grand Seiko, kỹ thuật đánh bóng Zaratsu cũng áp dụng trên một số mẫu đồng hồ khác như King Seiko hay Seiko SARX055. Từ góc độ người bán, chúng tôi nhận thấy rằng khách hàng thường bị cuốn hút ngay khi cầm trên tay một chiếc Grand Seiko. So với các thương hiệu đồng hồ Thụy Sỹ cùng phân khúc như Omega hay Rolex, phản ứng thường gặp là sự ngạc nhiên về độ hoàn thiện vượt xa mong đợi so với mức giá.

Tại Đồng Hồ Hải Triều, chúng tôi cung cấp nhiều mẫu đồng hồ ứng dụng kỹ thuật này với đầy đủ giấy tờ và bảo hành chính hãng. Hãy đến showroom của chúng tôi hoặc liên hệ ngay hôm nay để được trải nghiệm trực tiếp vẻ đẹp của kỹ thuật đẳng cấp này.

Xem tất cả về: Công nghệ trên đồng hồ

Các phát minh, bộ máy của Seiko

• Hé lộ cơ chế đằng sau đòn bẩy ma thuật Magic Lever của Seiko
• Dạ quang Lumibrite của Seiko – Thời gian phát sáng gấp 10 lần
• Công nghệ chống sốc tuyệt vời – Diashock của Seiko

An Như