Một chi tiết rất nhỏ trên đồng hồ là số 4 La Mã, nhưng nó chứa đến 6 sự thật quan trọng của một chiếc đồng hồ đeo tay mà khoảng 99% người dùng sẽ không biết. Hôm nay, tôi sẽ tiết lộ một cách kỹ lưỡng.
Giải mã: Số 4 La Mã ở mặt đồng hồ là “IIII” chứ không phải “IV”?
Trong ngành công nghiệp chế tạo đồng hồ có một bị ẩn mà ít ai biết được, đó là: sử dụng 4 La Mã “IIII” thay cho “IV”? Tuy hiện nay vẫn có hãng sử dụng IV, nhưng với trường hợp ngược lại là do nhà sản xuất dùng sai ký hiệu hay là chiếc đồng hồ này là hàng fake?
Đồng hồ 4 La Mã thường được viết thành IIII – Ảnh đồng hồ Seiko SRK050P1, SRK049P1, SRK048P1, SRK047P1
Có thể bạn quan tâm:
- Ý nghĩa các ký hiệu trên đồng hồ đeo tay đầy đủ nhất từ A – Z
- Mannen Jimeishou – Myriad Year Clock, đồng hồ phức tạp nhất Nhật Bản
- Lịch sử ra đời chiếc đồng hồ phi công đầu tiên trên thế giới
1. Vì IIII dễ nhớ, dễ viết
Số 4 trong La Mã theo nguyên tắc ký hiệu La Mã được viết là IV. Nhưng IIII lại xuất hiện ở đồng hồ bởi 2 lý do chính:
- Những chiếc đồng hồ nguyên thủy xuất hiện trên các đỉnh nhà thờ và là nơi để những người dân trong thành phố có thể xem giờ. Do đó, để tất cả tầng lớp đều có thể dễ dàng hiểu, IIII được dùng để thay thế cho IV.
- Quay trở ngược về thời Cổ đại và Trung cổ, cụ thể ở Châu Âu, việc lý giải IV tượng trưng cho số 4 thật không dễ với những người không có trình độ học vấn hay học vấn thấp. Đặc biệt là người không biết tính toán thì hiểu phép trừ (IV là 5 – 1) có vẻ quá khó khăn.
Thế nên ở thời La Mã, họ chọn viết số 4 thành IIII cho dễ nhớ. Giống như cách viết số 1, 2, 3 thành I, II, III… Tương tự như thế, số 9 cũng viết thành VIIII thay vì viết IX như kí hiệu La Mã (ký tự số La Mã) thông thường.
2. Sự tôn kính cho thần La Mã Jupiter
Khoảng 1500 năm về trước, người La Mã đã sử dụng đồng hồ Mặt Trời, chính là chiếc đồng hồ bỏ túi được tìm thấy trong túi người La Mã.
Lý giải cho việc dùng IIII đó chính là thần thoại về vị thần tối cao của Rome là Jupiter (Thần bầu trời và sấm sét – chúa tể của các vị thần, ngang hàng với thần Zeus trong Thần thoại Hy Lạp).
Theo một số nhà ngôn ngữ học, tiếng Latin của Jupiter được đánh vần là IVPPITER. Vì không muốn đắc tội và bày tỏ sự tôn kính với vị thần này nên đây là lý do đồng hồ hay sách đều không sử dụng IV.
Mặc dù đồng hồ Mặt Trời đã lỗi thời nhưng sự ra đời của ngành chế tạo đồng hồ vẫn sử dụng số IIII như một mục đích truyền thống.
Cách viết số 4 là IIII hết sức phổ biến từ thời La Mã Cổ Đại Nếu chú ý, chúng ra sẽ thấy rằng, những chiếc đồng hồ mặt trời được chế tạo từ thế kỷ 19 đều được ghi là IIII.
Xem thêm: Chronos – Vị thần thời gian của Hy Lạp và thế giới đồng hồ
3. Vua Louis XIV của Pháp yêu cầu
Một giả thuyết hiện đại khác là các nghệ nhân đồng hồ truyền tay nhau câu chuyện của vị quân chủ quyền lực nhất Louis Đại Đế (Vua Mặt Trời hay được biết đến với biệt danh Louis le Grand/Le Roi Soleil).
“Vua Louis XIV của Pháp (1638-1715) yêu cầu thợ đồng hồ chế tác cho mình một chiếc đồng hồ.” Lúc bấy giờ ở Pháp công nghệ chế tác đồng hồ cực kỳ phát triển. Ban đầu, các nghệ nhân vẫn viết số 4 La Mã là IV như bình thường, nhưng nhà vua không hài lòng và yêu cầu sửa lại thành IIII.
Vì lý do tương tự như vị thần La Mã Jupiter và ông không muốn 2 chữ trong tên của mình (có giả thuyết nói rằng số IV mang điềm xui xẻo và ý nghĩa trừ đi mạng sống) được viết trên đồng hồ. Ban đầu các nghệ nhân vẫn ra sức giữ chính kiến của mình nhưng nhà vua không đồng tình nên đã sửa lại theo yêu cầu của Vua. Và từ đó số 4 La Mã trên đồng hồ đều được ký hiệu là IIII.
Tuy nhiên, giả thuyết này cũng chưa thực sự làm hài lòng tất cả bởi số IIII đã được sử dụng ở nhiều khu vực và triều đại khác nhau và tên các vị vua đó cũng không có chữ IV.
Vua Louis XIV
4. Tính đối xứng, cân bằng thị giác
Nếu chia mặt đồng hồ thành 3 phần với số 4 La Mã ký hiệu là IIII thì các phần sẽ lần lượt là:
- 4 số bắt đầu là I: I, II, III, IIII (tương ứng từ 1 giờ đến 4 giờ)
- 4 số bắt đầu là V: V, VI, VII, VIII (tương ứng từ 5 giờ đến 8 giờ)
- 4 số bắt đầu với X: IX, X, XI, XII (tương ứng từ 9 đến 12 giờ)
Sự đối xứng và thẩm mỹ trên mặt số – Ảnh đồng hồ Longines L4.961.2.11.7
Hoặc có một cách tính khác là nếu chia mặt số đồng hồ với ký hiệu IIII thành hai nửa thì ta sẽ có mỗi nửa bao gồm 14 ký tự (tính các nét gạch).
Về mặt thẩm mỹ, IIII trông dày hơn và đối xứng trực quan với VIII trông đẹp mắt và hài hòa hơn.
Chính vì thế việc viết số 4 La Mã là IIII giúp cân bằng tỷ lệ trên bề mặt đồng hồ đến sự hoàn hảo nhất.
5. Tránh bị nhầm lẫn với VI (số 6)
Cách viết số 4 trong La Mã (IV) gần giống với số 6 (VI) trong các ký hiệu số La Mã. Vì vậy từ xa xưa, ông cha ta đã chọn thiết kế mặt đồng hồ bốn La Mã dựa theo ký hiệu La Mã để tránh bị nhầm lẫn.
6. Vì thợ chế tác đồng hồ bị lười
Một số giả thuyết cho rằng việc viết số 4 thành ký hiệu số La Mã: IIII là vì các thợ chế tác đồng hồ bị lười.
Thay vì phải chế tạo nhiều khuôn đúc, họ chỉ cần sử dụng 1 khuôn đúc từ số I, II, III và IIII, vừa nhanh vừa tiện lợi lại tiết kiệm được rất nhiều chi phí, thời gian. Tuy nhiên, chúng chỉ thực sự có lý đối với những chiếc đồng hồ áp dụng số kim loại theo khuôn đúc, không áp dụng cho kiểu đồng hồ số sơn.
Nhiều giả thuyết đặt ra giải thích về số 4 La Mã trên đồng hồ hẳn đã khiến bạn không ngờ tới. Và ký hiệu IIII phổ biến từ khi chúng xuất hiện ở đồng hồ nhà thời Well – được xây dựng vào cuối thế kỷ 14 ở Anh.
Thực tế, số IIII dễ đọc và không bị nhầm lẫn với IV (đặc biệt khi IV in ngược). Cùng với đó là sự cân bằng kết hợp giữa truyền thống và thẩm mỹ đã tạo nên tất cả vinh quang của ngành công nghiệp đồng hồ.
Thông tin thú vị: H. Moser & Cie là một trong số ít những nhà sản xuất hiện đại sử dụng IV không bị lộn ngược trên mặt số đồng hồ.
Ưu, nhược điểm của đồng hồ số La Mã
Kiểu dáng mặt La Mã này nhận được sự quan tâm của rất nhiều người yêu mến đồng hồ đeo tay. Trên thị trường cũng có không ít những mẫu mã đồng hồ có mặt số này ra đời.
Ảnh trên tay đồng hồ Citizen NH9130-17A
Ưu điểm:
- Đồng hồ mặt số La Mã tôn vinh cho vẻ đẹp của sự cổ điển và yếu tố lịch sử của đế chế thời Trung cổ nên không bao giờ lỗi thời.
- Con số 4 La Mã ngày nay xuất hiện nhiều ở những mẫu mã thương hiệu đồng hồ uy tín, có tiếng như: Casio, Seiko, Longines, Rolex, Doxa, Citizen, Fossil… Do vậy, về chất lượng của nhà sản xuất đồng hồ bạn hoàn toàn có thể yên tâm.
- Vẻ đẹp cổ điển tạo nên phong thái lịch lãm cho phái mạnh khi đeo trên tay và kết hợp với trang phục vest, đồ tây. Với mẫu nữ, mặt số này là gợi ý phù hợp cho phong cách vintage, trưởng thành.
Nhược điểm:
- Tuy vậy, kiểu dáng này chỉ thực sự thu hút một số đối tượng nhất định. Cụ thể, đối tượng tầm trung từ 30 tuổi trở đi và làm trong các môi trường như văn phòng, kinh doanh… lại đặc biệt phù hợp.
- Số La Mã cũng không thực sự dễ nhớ đối với tất cả đối tượng. Trong khi số Ả Rập khá phổ biến thì xem giờ bằng số La Mã sẽ gây ra chút khó khăn.
- Thị trường hiện nay, những chiếc đồng hồ có mặt số La Mã đa phần chú trọng nhiều hơn về thiết kế, hình dáng bên ngoài hơn là công năng. Tuy nhiên, đây dường như không còn là nhược điểm bởi công nghệ ngày nay đã có được những chiếc đồng hồ đáp ứng điều này.
Những thú vị về đồng hồ mà bạn chưa biết?
Bên cạnh giả thuyết về số 4 La Mã thú vị đã được đề cập, những bật mí dưới đây về mặt số đồng hồ hẳn sẽ khiến bạn thích thú?
- Đồng hồ trưng bày và quảng cáo 10:10 phút
Khi kim giây và giờ đặt ở vị trí này có thể liên tưởng ngay đến nụ cười. Ở báo cáo của trang RealClear Science cũng chỉ ra rằng khi đặt kim đồng hồ ở vị trí này bán được nhiều hơn so với các kiểu kim được sắp xếp khác đi.
Trang Frontiers in Psychology công bố cũng chỉ ra rằng, chúng tạo ra hiệu ứng tích cực, kích thích mua sắm, đặc biệt là ở phụ nữ. Trước đó, đã có một số thương hiệu để vị trí 8h20 nhưng đó thực sự là một khuôn mặt buồn bã và mốc này đem lại hiệu ứng khá tiêu cực.
Ngoài ra, thông thường logo thương hiệu sẽ được đặt dưới vị trí 12 giờ. Vị trí 10:10 sẽ giúp chúng hiển thị thật hoàn hảo, bạn cũng dễ dàng xem được trọn vẹn vẻ đẹp của kim.
Từ đó, vị trí này được xem là tiêu chuẩn hoàn hảo trong xu hướng trưng bày và quảng cáo đồng hồ hiện nay.
- Chiếc đồng hồ ban đầu được sản xuất ra là dành cho phụ nữ. Và đàn ông có xu hướng dùng đồng hồ bỏ túi hơn.
- Chiếc túi nhỏ bạn thường thấy trên quần Jeans, chúng được tạo ra để đặt đồng hồ bỏ túi vào đó.
- Để chứng minh chiếc đồng hồ đầu tiên có khả năng chống nước được sản xuất vào năm 1926, người bán đã đặt vào một cái bát đầy nước. Hoặc họ chà nhẹ đá lạnh lên mặt số, nếu đọng lại lớp sương mù ở phía dưới tức là đồng hồ bị thấm nước.
Kết luận
Mặt đồng hồ số 4 La Mã, tại sao lại sử dụng ký hiệu La Mã IIII trong mặt đồng hồ La Mã… đã được Hải Triều giải đáp cụ thể ở bài viết trên. Hy vọng đã đem đến cho quý độc giả những thông thú vị và bổ ích.
Xem thêm thông tin thú vị về lịch sử đồng hồ:
no that bo ich cho toi
Chào anh/chị Oanh
Hải Triều cảm ơn anh/chị đã quan tâm và chia sẻ cùng với Hải Triều ạ, hy vọng đây là những kiến thức bên em có thể giúp ích được cho anh/chị trong khoảng thời gian mình sử dụng đồng hồ.
Những kiến thức đồng hồ Hải Triều chia sẻ sẽ giúp ích được cho anh/chị biết thêm về mảng đồng hồ với nhiều thứ mới mẻ này ạ.
Chúc anh/chị một ngày làm việc thật tốt ạ
-qp-