Tổng hợp 8 cách hoàn thiện (trang trí) đồng hồ thường gặp nhất

Bạn có biết vẻ đẹp đẽ trên những chiếc đồng hồ đến từ đâu? Để một chiếc đồng hồ không còn thô ráp sần sùi, nghệ thuật hơn và cũng đắt giá hơn thì khâu hoàn thiện là phần không thể thiếu. Hãy xem những cách hoàn thiện đồng hồ thường gặp nhất mà hầu như mẫu nào cũng phải dùng có một kiểu.

MỤC LỤC › Tổng hợp 8 cách hoàn thiện (trang trí) đồng hồ 1. Chamfering – Vát cạnh 2. Enameling – Tráng men 3. Guilloché – Họa tiết lặp 4. Geneva Stripes – Họa tiết sóng phong cách Geneva 5. Perlage – Họa tiết vân tròn 6. Satination – Chải xước 7. Skeletonizing – Chạm rỗng 8. Tempering – Nung thép tạo màu xanh

Tổng hợp 8 cách hoàn thiện (trang trí) đồng hồ

Hoàn thiện đồng hồ hay còn gọi là Finishing là cách gọi chung cho các phương pháp làm đẹp máy đồng hồ (hoặc các bộ phận khác như mặt, vỏ…). Có nhiều cách hoàn thiện đồng hồ thường gặp có thể kể ra như: Đánh bóng, xử lý nhiệt, tráng men, chạm rỗng…

Một chiếc đồng hồ được áp dụng nhiều cách hoàn thiện (Chạm rỗng, sóng Geneva, vân tròn…) của Frederique Constant

Khâu hoàn thiện đồng hồ sẽ loại bỏ đi những chi tiết dư thừa trong quá trình gia công, bề mặt sần sùi gồ ghề, trang trí để chiếc đồng hồ trở nên đẹp đẽ và thậm chí còn đưa thẩm mỹ của cả đồng hồ lên tầm cao của nghệ thuật.

Tên gọi cụ thể của 8 cách hoàn thiện đồng hồ thường gặp đó là: Chamfering – Vát cạnh, Enameling – Tráng men, Guilloché – Họa tiết lặp, Geneva stripes – Họa tiết sóng phong cách Geneva, Perlage – Họa tiết vân tròn, Satination – Chải xước, Skeletonizing – Chạm rỗng, Tempering – Nung thép tạo màu xanh.

1. Chamfering – Vát cạnh

Cận cảnh cạnh một bộ phận trong bộ máy của hãng Audemar Piguet được vát và đánh bóng bằng kỹ thuật Chamfering

Chamfering hay còn gọi Beveling là kỹ thuật hoàn thiện bộ máy đồng hồ bằng cách vát cạnh các chi tiết để tạo thành một góc 45 độ và đánh bóng bề mặt nghiêng đó. Kỹ thuật hoàn thiện bộ máy đồng hồ này rất thường thấy trên sản phẩm đồng hồ cơ cao cấp, đồng hồ chế tác thủ công để nâng cao giá trị của chúng.

2. Enameling – Tráng men

Enameling là cách gọi chung các kỹ thuật tráng men lên mặt số đồng hồ (Cloisonné, Grand Feu, Champlevé, Paillonné, Flinqué), chúng được thực hiện bằng cách nung nóng chảy cát trong không khí giàu oxy, khoáng vật tạo màu có thể được bổ sung tùy theo yêu cầu.

Hoàn thiện đồng hồ bằng kỹ thuật tráng men Cloisonné

Kỹ thuật Enameling yêu cầu nghệ nhân chế tác phải có tay nghề rất cao và giàu kinh nghiệm, quá trình thực hiện tốn kém do tỷ lệ thải loại cao nhưng đây chính là suối nguồn của nghệ thuật và sáng tạo trên đồng hồ với những bức tiểu họa mỹ lệ vô ngần.

3. Guilloché – Họa tiết lặp

Guilloche hay Guilloché là tên gọi chung của tất cả các loại họa tiết rất nhỏ lặp đi lặp lại dùng để trang trí mặt số đồng hồ (hiếm khi là bánh đà, vỏ, nắp lưng…). Chúng có thể là đường thẳng, hình sóng, hình tròn, vuông, bông lúa,…

Cận cảnh nhiều loại họa tiết Guilloché trên một bộ máy của hãng Breguet Thụy Sĩ

Các tạo họa tiết Guilloché rất khó tạo nếu dùng kỹ thuật khắc tay hay máy tiện hình học (Rose Engine). Hầu hết họa tiết Guilloché trên đồng hồ không phải sản phẩm cao cấp hiện nay đều được sản xuất bằng cách dập tạo hình.

4. Geneva Stripes – Họa tiết sóng phong cách Geneva

Geneva Stripes hoặc Geneva Wave là một cách hoàn thiện trang trí bộ máy đồng hồ truyền thống bằng các dải đường thẳng song song phân bố đồng đều trên các cầu, bánh đà thậm chí là mặt số. Xưa kia kỹ thuật này được sử dụng bởi các thợ đồng hồ vùng Geneva Thụy Sĩ và sau này đã phổ biến trên hầu hết đồng hồ Thụy Sĩ cao cấp.

Cận cảnh sóng Geneva trên bộ máy đồng hồ Breguet

Hiện nay sóng Geneva đã có nhiều phiên bản khác nhau từ Nhật Bản đến Trung Quốc, từ dọc đến vòng . Phiên bản nổi tiếng nhất của sóng Geneva là sóng Glashütte (Glashütter Streifen hoặc Glashütte ribbing) trong đó các đường thẳng với các đường có góc độ khác sóng Geneva.

5. Perlage – Họa tiết vân tròn

Perlage là họa tiết trang trí đồng hồ phổ biến không kém Geneva Stripes trên bề mặt các bộ máy Thụy Sĩ cao cấp. Họa tiết này là những hình tròn rất nhỏ có cùng kích thước nằm chồng chéo lên nhau một cách đồng đều được tạo ra bằng cách xoay nhanh đầu trụ, bên trong hìng tròn còn có vô số hình tròn nhỏ hơn đồng tâm nên gọi vân tròn.

Họa tiết Perlage trên bộ máy đồng hồ

Sự ra đời của loại họa tiết Perlage này rất có thể đến từ việc trầy xước một cách khoa học khi lau chùi bụi bẩn trong bộ máy rồi sau đó mới trở thành một kỹ thuật hoàn thiện bộ máy đồng hồ như ngày hôm nay.

6. Satination – Chải xước

Bề mặt dây đồng hồ được hoàn thiện bằng cách chải xước và đánh bóng

Satination hoặc chải xước là kỹ thuật tạo ra bề mặt có những vết xướt nhẹ, mượt và có trật tự mang đến cảm giác mịn khi xem. Hiện tại bề mặt chải xước có thể được tạo ra từ nhiều kỹ thuật Satination khác nhau nhưng từ Satination ban đầu bắt nguồn từ satin (vài sa tanh), loại vải đặc trưng bởi bề mặt ngoài bóng còn bề mặt trong khá nhám.

7. Skeletonizing – Chạm rỗng

Skeletonizing là một nghệ thuật điêu khắc bộ máy dựa trên bộ khung cơ bản của chúng. Kỹ thuật này loại bỏ các bộ phận thừa mà chỉ giữ lại các phần cần thiết để cố định cấu trúc của máy, qua các phần chạm rỗng, chúng ta có thể thấy được hoạt động bộ máy tốt hơn.

Một chiếc đồng hồ Skeleton của thương hiệu Armin Strom

Skeletonizing có thể thực hiện bằng tay bởi các thợ lành nghề nếu đó là các mẫu cao cấp, phức tạp và bằng máy nếu như bộ máy cần Skeletonizing là một mẫu đơn giản, phổ biến (Ví dụ: ETA 2824-2, ETA 6498, ETA 6497, Sellita SW200,…) hoặc sản xuất số lượng lớn.

8. Tempering – Nung thép tạo màu xanh

Tempering là một kỹ thuật hoàn thiện đồng hồ truyền thống áp dụng cho kim, ốc vít thép bằng nhiệt độ để tạo màu cho chúng. Quá trình làm xanh thép (bluing steel) diễn ra bằng cách đem đi nung ở 270 – 310 độ C.

Ốc vít xanh tuyệt mỹ dưới ánh sáng đến từ kỹ thuật hoàn thiện đồng hồ bằng nhiệt độ truyền thống

Màu xanh đến từ sự giao thoa giữa hai lớp màng oxit sắt hóa trị II, III sinh ra do sắt trong thép xảy ra phản ứng với oxy ở nhiệt độ cao. Lớp màng này rất mỏng nên không làm ảnh hưởng đến hình dạng và có khả năng chống ăn mòn nhẹ, đặc biệt hơn cả là mang đến màu xanh chuyển sắc đẹp tuyệt vời dưới ánh sáng.

Xem thêm các thiết kế mặt số đồng hồ độc đáo:

• Tại sao số 4 La Mã ở mặt đồng hồ là “IIII” chứ không phải “IV”?

• Tìm Hiểu Nghệ Thuật Chế Tác Thủ Công Mặt Số Đồng Hồ Tráng Men

• 7 Kiệt Tác Mặt Đồng Hồ Nghệ Thuật Của Cartier Sản Xuất Tại Maison des Métiers d’Art

Nguyệt Tú